KRAKOWSKI HOLDING KOMUNALNY S.A.
USŁUGI KOMUNALNE W BUDŻETACH
I OPINIACH MIESZKAŃCÓW KRAKOWA
PODSUMOWANIE
Kraków, 2002 rok
SPIS TREŚCI
Wstęp....................................................................................................................................... 4
Informacje ogólne o respondentach............................................................... 5
Część I — Usługi
komunalne w budżetach mieszkańców Krakowa. 7
1. Wysokość wydatków na usługi komunalne............................................ 7
2. Akceptacja ewentualnych podwyżek........................................................... 9
Część II — Oceny i
opinie o usługach komunalnych w Krakowie.... 11
1. Usługi komunalne ogółem................................................................................ 11
2. Dostarczanie ciepła.............................................................................................. 12
2.1. Ocena jakości świadczonych usług i wizerunku MPEC S.A............................ 12
2.2. Aspekty finansowe................................................................................................. 14
2.3. Podsumowanie....................................................................................................... 14
3. Dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie
ścieków........................ 16
3.1. Ocena jakości wody............................................................................................... 16
3.2. Świadomość ekologiczna i chęć oszczędzania................................................. 16
3.3. Aspekty finansowe................................................................................................. 18
3.4. Podsumowanie....................................................................................................... 18
4. Komunikacja miejska........................................................................................... 19
4.1. Korzystanie z komunikacji miejskiej................................................................... 19
4.2. Potrzeba nowych linii............................................................................................. 20
4.3. Rodzaje kupowanych biletów................................................................................ 21
4.4. Ocena jakości komunikacji.................................................................................. 21
4.5. Preferencje w dziedzinie inwestycji komunikacyjnych...................................... 23
4.6. Aspekty finansowe................................................................................................. 24
4.7. Podsumowanie....................................................................................................... 25
5. Wywóz i składowanie odpadów komunalnych..................................... 26
5.1. Ocena jakości usuwania odpadów....................................................................... 26
5.2. Aspekty finansowe................................................................................................. 27
5.3. Podsumowanie....................................................................................................... 28
SPIS TABEL
Tabela 16. Jak duże zagrożenie dla
środowiska i zdrowia mieszkańców
stanowią ścieki.............. 17
W maju 2002
roku podobnie jak w latach 1999-2001 na zlecenie Krakowskiego Holdingu
Komunalnego S.A. pracownicy Instytutu Badań Marketingowych VRG Strategia
przeprowadzili badania społeczne: „Usługi komunalne w budżetach i opiniach
mieszkańców Krakowa”.
Zasadniczym celem badań było zbadanie stopnia obciążenia budżetów gospodarstw domowych mieszkańców Krakowa wydatkami na usługi komunalne (dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków, wywóz odpadów komunalnych, komunikacja miejska, centralne ogrzewanie z sieci miejskiej i tylko porównawczo – czynsz w lokalach komu-nalnych) oraz poznanie ocen mieszkańców o jakościowych aspektach funkcjonowania wyżej wymienionych usług komunalnych.
W przedstawionym materiale zestawione zostały syntetycznie najistotniejsze wyniki badań bez prezentowania:
a) bardzo szczegółowych informacji o obciążeniu budżetów poszczególnych rodzajów gospodarstw domowych (zróżnicowania w zależności od ilości osób, wielkości dochodu przypadającego na osobę, powierzchni mieszkania);
b) podziału wyników badań ze względu na miejsce zamieszkania;
c) informacji dotyczących szczegółowych ocen działań marketingowych podejmowanych przez spółki komunalne.
Ze względu na bardzo szeroki zakres tematyczny badań oraz zmieniające się w ko-lejnych latach pytania kierowane do respondentów, w niniejszym opracowaniu przedstawiono w ujęciu tabelarycznym tylko najbardziej istotne problemy. Część zagadnień została podana tylko w podsumowaniu każdego bloku tematycznego.
Badaniem objęto 1000 losowo wyłonionych gospodarstw domowych z terenu Krakowa (wszystkie 18 dzielnic), przy czym liczba respondentów została ustalona proporcjonalnie do liczby mieszkańców danej dzielnicy. Stosowano technikę przestrzennego doboru próby, w której ankieterzy odwiedzali co n-te mieszkanie począwszy od uprzednio wylosowanych punktów geograficznych w danej dzielnicy. Respondentami byli główni lokatorzy, podejmujący decyzje finansowe w danym gospodarstwie domowym; stąd też prezentowane opinie nie są opiniami całej populacji mieszkańców Krakowa, a tylko opiniami głów rodzin stale zamieszkujących w Krakowie. Prezentowane dane mają dwojaki charakter, część z nich to obiektywne dane finansowe spisywane przez ankieterów z dokumentów przedstawionych przez respondenta. Dotyczy to wysokości opłat za czynsz, ogrzewanie, usuwanie odpadów, dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Wszystkie pozostałe dane mają charakter deklaracji, opinii bądź ocen rozmówców. W szczególności charakter taki mają np. deklarowane kwoty wydatków na komunikację miejską, czy kwota miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego. Deklaratywny charakter ma też odpowiedź na pytanie o to, jaka firma usuwa odpady z danej posesji.
Wśród osób udzielających odpowiedzi
było 61% kobiet i 39% mężczyzn – dominowały osoby w średnim wieku (od 25 do 64
lat) o średnim (49,6%) lub wyższym (29,1%) wykształceniu. Ponad połowa
respondentów (55,4%) to osoby pracujące zawodowo; a 6,9% to osoby bezrobotne (w
2001 roku 3,5%).
Tabela 1. Zatrudnienie
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
||||
|
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Pracuje
zawodowo |
540 |
53,3% |
489 |
48,9% |
476 |
46,4% |
553 |
55,4% |
Nie
pracuje zawodowo |
452 |
44,6% |
469 |
46,9% |
500 |
48,7% |
370 |
37,1% |
Bezrobotny |
16 |
1,6% |
22 |
2,2% |
36 |
3,5% |
69 |
6,9% |
Inne |
6 |
0,6% |
20 |
2,0% |
14 |
1,4% |
6 |
0,6% |
|
1014 |
100,0% |
1000 |
100,0% |
1026 |
100,0% |
998 |
100,0% |
Większość pracujących stanowili pracownicy przedsiębiorstw prywatnych (42,1%) i instytucji państwowych (24,6%) – własną działalność gospodarczą prowadziło 8,1% ogółu pracujących.
Tabela 2. Miejsce pracy
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
||||
|
Liczba |
% resp. |
Liczba |
% resp. |
Liczba |
% resp. |
Liczba |
% resp. |
Przedsiębiorstwo
prywatne |
166 |
30,5% |
176 |
36,2% |
202 |
42,1% |
234 |
42,3% |
Instytucja
państwowa |
161 |
29,5% |
124 |
25,5% |
108 |
22,5% |
137 |
24,8% |
Przedsiębiorstwo
państwowe |
133 |
24,4% |
123 |
25,3% |
90 |
18,8% |
89 |
16,1% |
Osoba
prowadząca własną działalność gospodarczą |
38 |
7,0% |
32 |
6,6% |
44 |
9,2% |
45 |
8,1% |
Instytucja
prywatna (np. Fundacja) |
20 |
3,7% |
17 |
3,5% |
17 |
3,5% |
19 |
3,4% |
Spółdzielnia |
17 |
3,1% |
12 |
2,5% |
10 |
2,1% |
19 |
3,4% |
Inne |
10 |
1,8% |
2 |
0,4% |
9 |
1,9% |
13 |
2,4% |
Respondenci mieszkali przeważnie w blokach (71,7%); w mieszkaniach, których metraż (w 42%) zawiera się w przedziale 50-74 m2, podobnie liczna (41%) była grupa mieszkań o powierzchni 25-49 m2. Dzieci na utrzymaniu posiada ponad połowa (ok.56%) ankietowanych – w zdecydowanej większości jest to jedno (28%) lub dwoje (21%) dzieci.
Ankietowanych proszono o zaznaczenie przedziału, w którym mieszczą się łączne dochody wszystkich członków ich gospodarstwa domowego. Jako dochód uznawano dochód netto, po odliczeniu podatków. Kategoria ta jest bliska stosowanemu przez GUS pojęciu dochodu rozporządzalnego. Różni się tylko tym, że nie obejmuje przychodów niepieniężnych oraz spożycia naturalnego. Podkreślano, że chodzi o wszystkie dochody miesięczne każdego z członków gospodarstwa: wynagrodzenie podstawowe, prace dodatkowe, alimenty, renty, zasiłki, itp. Dzieląc przybliżone kwoty dochodu przez liczbę członków każdego z gos-podarstw domowych obliczone zostały dochody przypadające na osobę. Najczęściej (w 23,3% przypadków) mieściły się one w przedziale 450 do 599 zł; choć dochody w następnym przedziale 600 do 799 zł zdarzały się niemal równie często (21,2% przypadków).
Tabela 3. Dochód na osobę
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
||||
|
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Liczba |
% |
Poniżej 150 zł |
10 |
1,0% |
14 |
1,5% |
12 |
1,2% |
12 |
1,3% |
150 do 299 |
91 |
9,3% |
86 |
9,1% |
82 |
8,2% |
70 |
7,5% |
300 do 449 |
213 |
21,8% |
184 |
19,4% |
173 |
17,3% |
143 |
15,2% |
450 do 599 |
256 |
26,2% |
227 |
23,9% |
258 |
25,9% |
219 |
23,3% |
600 do 799 |
203 |
20,8% |
204 |
21,5% |
200 |
20,0% |
199 |
21,2% |
800 do 999 |
107 |
11,0% |
126 |
13,3% |
133 |
13,3% |
127 |
13,5% |
1000 do 1499 |
71 |
7,3% |
72 |
7,6% |
83 |
8,3% |
116 |
12,4% |
1500 zł i więcej |
26 |
2,7% |
35 |
3,6% |
57 |
5,7% |
52 |
5,5% |
|
977 |
100,0% |
948 |
99,9% |
998 |
100,0% |
938 |
100,0% |
0 do 449 |
314 |
32,1% |
284 |
30,0% |
267 |
26,8% |
225 |
24,0% |
450 do 799 |
566 |
57,9% |
557 |
58,8% |
591 |
59,2% |
545 |
58,1% |
799 i więcej |
97 |
9,9% |
107 |
11,2% |
140 |
14,0% |
168 |
17,9% |
Średnia wartość dochodu miesięcznego na osobę, obliczona dla wszystkich gospodarstw domowych ogółem, wyniosła 735,5 zł. W badaniach z roku 2001 analogiczna średnia wyniosła 703,1 zł, w roku 2000 - 651,8 zł, zaś w roku 1999 – 619,7 zł. Należy dodać, że ok. 6% respondentów odmówiło odpowiedzi na pytanie o dochody (w 2001 roku – 3%). Przypuszczalnie w grupie tej znalazły się głównie osoby o relatywnie wysokich dochodach. Można spodziewać się też, że część respondentów zaniżała nieco swoje dochody, np. wymieniając tylko regularne pobory, z pominięciem dodatkowych przychodów okazjo-nalnych.
Respondentów pytano również, jak określiliby sytuację materialną swojej rodziny. Wyniki tej samooceny ilustruje Rysunek nr 1
Rysunek 1
Około 5% gospodarstw domowych korzystało w ciągu ostatniego roku z jakiejś formy pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – w ubiegłych latach procent ten był niemal taki sam. Najpopularniejszą formą pomocy (45%) były dodatki mieszkaniowe. Kwoty otrzymywane miesięcznie z MOPS mieściły się w 59% przypadków w granicach od 100 do 300 zł.
W odniesieniu do każdej z usług
komunalnych będących przedmiotem wywiadu, standardowo zadawano respondentom dwa
pytania o ocenę jakim obciążeniem dla domowego budżetu są opłaty za daną
usługę. Odpowiedź na pierwsze pytanie była dokumentowana odpowiednimi
rachunkami. Natomiast odpowiedź na drugie pytanie stanowiła subiektywną ocenę /
bez dokumentowania / wielkości wydatków. Przedstawione rachunki wskazują, że
największym obciążeniem dla gospodarstw domowych są czynsze (w 2002 r. - 14,2% dochodu), następnie opłaty za ogrzewanie i komunikację miejską.
Tabela 4. Wydatki na usługi komunalne ogółem
|
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Czynsz
w lokalach komunalnych |
Kwota (zł/mies.) |
113,29 |
138,05 |
167,64 |
195,97 |
|
Procent dochodu |
8,11 |
11,36 |
13,08 |
14,12 |
Centralne
ogrzewanie MPEC |
Kwota (zł/mies.) |
114,92 |
116,55 |
111,57 |
118,11 |
|
Procent dochodu |
7,81 |
8,32 |
7,43 |
7,49 |
Komunikacja
miejska |
Kwota (zł/mies.) |
65,96 |
70,17 |
76,91 |
89,24 |
|
Procent dochodu |
4,3 |
4,71 |
5,04 |
5,42 |
Zimna
woda i ścieki |
Kwota (zł/mies.) |
45,36 |
50,68 |
55,63 |
66,79 |
|
Procent dochodu |
2,95 |
3,42 |
3,63 |
4,11 |
Wywóz
odpadów |
Kwota (zł/mies.) |
10,89 |
11,38 |
12,27 |
13,84 |
|
Procent dochodu |
0,7 |
0,78 |
0,78 |
0,81 |
W przypadku wydatków na ogrzewanie mieszkań, dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków oraz usuwanie odpadów na przestrzeni ostatnich 3 lat następuje pewna stabilizacja poziomu udziału tych wydatków (Rysunek nr 2). Nadal największym wydatkiem dla budżetów domowych są opłaty za czynsz, ogrzewanie i komunikację.
Rysunek
2
Oprócz ustalenia kwot obciążenia budżetów gospodarstw domowych opłatami za usługi komunalne, respondentów pytano również o subiektywną ocenę wielkości tych wydatków. Zdecydowanie najwyższym subiektywnie wydatkiem są dla ankietowanych opłaty za ogrzewanie (84% ankietowanych określiło ten wydatek jako duży).
Tabela 5. Stosunek respondentów do cen usług komunalnych.
Rodzaj
wydatku |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
C.O.
MPEC S.A. |
|
|
|
|
Mały |
1,0% |
0,4% |
2,0% |
1,7% |
Przeciętny |
5,0% |
6,2% |
14,0% |
14,7% |
Duży |
93,0% |
93,3% |
83,9% |
83,6% |
Odpady
MPO Sp. z o.o. |
|
|
|
|
Mały |
65,0% |
62,6% |
53,4% |
43,6% |
Przeciętny |
29,0% |
26,6% |
35,9% |
43,4% |
Duży |
6,0% |
10,8% |
10,7% |
13,0% |
Woda
i ścieki MPWiK S.A. |
|
|
|
|
Mały |
26,0% |
26,4% |
15,8% |
10,3% |
Przeciętny |
39,0% |
36,8% |
43,6% |
42,8% |
Duży |
35,0% |
36,7% |
40,7% |
46,9% |
Komunikacja
MPK S.A. |
|
|
|
|
Mały |
32,0% |
26,3% |
22,2% |
18,1% |
Przeciętny |
32,0% |
30,7% |
31,6% |
37,3% |
Duży |
36,0% |
43,0% |
46,1% |
44,5% |
Jak już wspomniano największym wydatkiem są dla respondentów opłaty za ogrzewanie, uważają oni ten wydatek za duży. Tylko w przypadku opłat za wywóz odpadów respondenci określili ten wydatek jako mały lub przeciętny.
Mieszkańcy korzystający z poszczególnych usług komunalnych byli pytani o akcep-tację ewentualnej podwyżki opłat przy założeniu, że uzyskane w ten sposób środki zostaną wydane na podniesienie standardu danej usługi.
Tabela 6. Stopień akceptacji podwyżek
Zgoda na
podwyżkę |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
C.O. MPEC S.A. |
|
|
|
|
Nie |
79,1% |
84,0% |
53,2% |
66,9% |
Tak |
12,4% |
9,4% |
15,0% |
9,4% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
8,5% |
6,7% |
31,8% |
23,7% |
Odpady MPO Sp. z o.o. |
|
|
|
|
Nie |
28,6% |
48,7% |
36,5% |
46,1% |
Tak |
64,3% |
41,2% |
42,2% |
38,4% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
7,1% |
10,1% |
21,4% |
15,5% |
Woda i ścieki MPWiK S.A. |
|
|
|
|
Nie |
36,4% |
53,2% |
36,5% |
54,9% |
Tak |
54,3% |
36,6% |
40,4% |
26,2% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
9,3% |
10,2% |
23,1% |
18,9% |
Komunikacja MPK S.A. |
|
|
|
|
Nie |
54,8% |
63,5% |
55,3% |
63,8% |
Tak |
32,0% |
23,1% |
15,3% |
14,9% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
13,2% |
13,5% |
29,4% |
21,3% |
W zasadzie ankietowani w większości nie wyrażają zgody na podwyżki opłat. Zgodę na podwyżkę wyraża coraz mniej respondentów – ich liczba w sposób znaczny zmniejszyła się (w porównaniu z 2001 rokiem) w przypadku opłat za dostarczanie wody i ogrzewanie mieszkań – w dalszym ciągu najwięcej ankietowanych (38,4%) akceptuje zgodę na wzrost opłat za wywóz odpadów.
Rysunek nr 2 przedstawia odsetek osób jakie w kolejnych latach odmówiły zgody na jakąkolwiek podwyżkę. Można zauważyć, że w roku 2002 we wszystkich dziedzinach nastąpił wzrost procentowego udziału takich osób, czyli zmniejszenie akceptacji ewentu-alnych podwyżek. Jest to wynikiem prawdopodobnie m. in. pogarszającej się w ostatnim roku sytuacji materialnej społeczeństwa i wzrostem bezrobocia.
Rysunek 3
Porównując wyniki przeprowadzonej ankiety w 2002 roku z wynikami z lat ubiegłych można stwierdzić, że:
· w stosunku do roku 2001 uwidacznia się pewien spadek liczby gospodarstw domowych oceniających swoją sytuację finansową jako dobrą – jednocześnie odsetek gospodarstw oceniających ją jako złą utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie,
· obciążenie budżetów domowych wydatkami na usługi komunalne utrzymuje się na poziomie analogicznym jak w roku ubiegłym – występujące różnice mieszczą się w granicach błędu statystycznego,
· odsetek gospodarstw oceniających obciążenia na ogrzewanie i komunikację jako duże nie uległ istotnej zmianie w stosunku do roku 2001; o 6 pkt. procentowych wzrosła natomiast liczba gospodarstw oceniających koszt dostarczania wody i od-prowadzania ścieków za duże obciążenie dla ich budżetów,
· skłonność do akceptacji ewentualnych podwyżek w przypadku komunikacji miejskiej utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie co w latach ubiegłych; natomiast w przypadku opłat za dostarczanie wody lub ciepła odsetek osób skłonnych zaakceptować podwyżkę obniżył się znacząco w stosunku do lat ubiegłych.
Ankietowanych proszono o wyrażenie ogólnej oceny każdej z dziedzin usług komunalnych. Odpowiedź polegała na przypisaniu każdej z dziedzin liczby z przedziału od zera do dziesięciu, gdzie zero oznaczało ocenę najniższą, a dziesięć — najwyższą. Tabela 7 przedstawia uzyskane średnie ocen.
Tabela 7. Oceny ogólne usług komunalnych (skala ocen 0 do 10)
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Dostarczanie
zimnej wody |
8,59 |
8,88 |
9,25 |
8,87 |
Odprowadzanie
ścieków |
8,26 |
8,72 |
9,28 |
8,86 |
Wywóz
i składowanie odpadów |
7,39 |
7,88 |
8,27 |
8,27 |
Komunikacja
miejska |
7,15 |
7,49 |
7,67 |
7,64 |
Dostarczanie
ciepła |
7,14 |
7,55 |
7,74 |
7,77 |
Rysunek 4
We wszystkich dziedzinach średnie zdecydowanie przekraczają granicę 5 pkt., dzielącą oceny negatywne od pozytywnych. Najwyżej oceniano dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków. Poza dostarczaniem zimnej wody i odprowadzaniem ścieków, gdzie zanotowano
pewien spadek ocen, pozostałe oceny są stabilne i osiągają bardzo wysoki poziom co ilustruje Rysunek nr 4.
W 2002 roku oceny dostarczania zimnej wody wahają się od 9,9 w dzielnicy nr XIII (Podgórze) do 6,3 w dzielnicy XVII (Grębałów). Rozpiętość ocen w komunikacji miejskiej obejmuje 8,5 dla dzielnicy VI (Bronowice) wobec 6,2 dla dzielnicy XVII (Grębałów). Stosunkowo silnie zróżnicowane są oceny jakości ogrzewania z sieci miejskiej – od 9,3 w dzielnicy VI (Bronowice) do 5,9 w dzielnicy XII (Prokocim, Bieżanów).
Około 72% ankietowanych czerpie ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. Reszta korzysta z innych źródeł.
Tabela 8. Źródło ogrzewania
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Miejska
sieć ciepłownicza (MPEC S.A.) |
68,9% |
69,9% |
79,4% |
71,7% |
Inne
źródło |
31,1% |
30,1% |
20,6% |
28,3% |
|
100,0% |
100,0% |
100,0% |
100,0% |
Analiza analogicznych danych z lat ubiegłych wykazuje ciągłość – wzrost liczby gospodarstw domowych ogrzewanych z sieci miejskiej o około 1% rocznie (Wyniki z roku 2001 są w tym kontekście ewidentnie zawyżone, zapewne z powodu niedoreprezentowania w próbie mieszkańców domów wolno stojących).
Respondentów korzystających z usług Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. pytano, czy jakość usług świadczonych spełnia ich oczekiwania.
Tabela 9. Czy jakość usług MPEC S.A. spełnia oczekiwania
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Zdecydowanie
tak |
18,4% |
19,5% |
21,1% |
16,2% |
Raczej
tak |
55,7% |
58,4% |
57,6% |
60,2% |
Raczej
nie |
18,1% |
12,5% |
12,8% |
15,1% |
Zdecydowanie
nie |
6,8% |
2,7% |
4,8% |
5,4% |
Nie
wiem, trudno powiedzieć |
1,0% |
6,9% |
3,7% |
3,1% |
|
100,0% |
100,0% |
100,0% |
100,0% |
Twierdząco odpowiedziało na to pytanie 76,4% ankietowanych. W ubiegłym roku analogiczny odsetek wynosił 78,7%, w roku 2000 – 77,9%,a w roku 1999 – 74,1% ocen pozytywnych. Pojawiające się różnice mieszczą się w granicach błędu statystycznego.
Kolejny element badania dotyczył identyfikacji mocnych i słabych stron MPEC S.A. Respondenci wybierali z przedstawionej im listy nie więcej niż pięć aspektów, które ich zdaniem stanowią mocne strony MPEC S.A. Następnie, wybierali z tej samej listy kolejnych pięć aspektów, będących – ich zdaniem – słabymi stronami Spółki.
Wśród zalet MPEC S.A. najwyżej ceniono: terminowość rozpoczynania (ok. 56% wskazań) i kończenia sezonu grzewczego (ok. 46% wskazań), właściwą temperaturę powietrza w mieszkaniach (ok. 36%) i bezawaryjność dostaw ciepła (ok.33%).
Tabela 10. Mocne strony MPEC S.A.
|
2001 |
2002 |
||
|
Liczba |
% resp. |
Liczba |
% resp. |
Termin
rozpoczęcia sezonu grzewczego |
299 |
41,5% |
384 |
55,9% |
Termin
zakończenia sezonu grzewczego |
297 |
41,3% |
314 |
45,7% |
Właściwa
temperatura powietrza w mieszkaniu |
286 |
39,7% |
245 |
35,7% |
Bezawaryjność
dostarczania ciepła |
283 |
39,3% |
224 |
32,6% |
Możliwość
regulacji poszczególnych grzejników |
227 |
31,5% |
170 |
24,7% |
Stałość
temperatury w mieszkaniu (brak wahań) |
223 |
31,0% |
186 |
27,1% |
Bezpieczeństwo
instalacji grzewczej w porównaniu z innymi systemami |
126 |
17,5% |
159 |
23,1% |
Funkcjonowanie
automatyki pogodowej |
70 |
9,7% |
46 |
6,7% |
System
rozliczania za zużyte ciepło |
49 |
6,8% |
53 |
7,7% |
Dbałość o
środowisko naturalne |
41 |
5,7% |
44 |
6,4% |
Do słabych stron zaliczano najczęściej: system rozliczania za zużyte ciepło (ok. 34%), koszt ogrzewania w porównaniu z innymi systemami (36%) oraz oszczędne przesyłanie ciepła (bez strat) i możliwość włączenia ogrzewania poza sezonem (po ok. 27% wskazań). W porównaniu z rokiem ubiegłym koszt ogrzewania wysunął się na czoło listy słabych stron.
Celem zbadania preferencji klientów MPEC S.A. odnośnie najkorzystniejszych dla nich działań w sferze ciepłownictwa ankietowanych poroszono, by wybrali nie więcej niż trzy z przedstawionej im listy działań w tej sferze.
Tabela 11. Najkorzystniejsze dla mieszkańców działania w zakresie ciepłownictwa
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Ocieplanie
ścian budynku |
43,7% |
46,3% |
53,1% |
41,2% |
Wprowadzenie
indywidualnego rozliczenia za zużytą energię |
58,8% |
35,4% |
48,4% |
32,8% |
Instalowanie
zaworów termostatycznych |
43,0% |
17,1% |
27,2% |
18,4% |
Poprawa
czystości powietrza poprzez podłączenie kotłowni węglowych do miejskiej sieci
ciepłowniczej |
17,3% |
35,1% |
20,3% |
28,0% |
Przeprowadzenie
kampanii informującej mieszkańców jak można zaoszczędzić na zużyciu energii
cieplnej |
7,9% |
15,9% |
19,8% |
25,8% |
Zmniejszenie
strat ciepła w sieci podczas jego przesyłania |
49,6% |
2,7% |
16,6% |
31,8% |
Doprowadzenie
ciepłej wody użytkowej |
6,3% |
14,7% |
12,3% |
11,6% |
Instalowanie
automatyki pogodowej |
12,2% |
10,0% |
9,1% |
8,0% |
Inne |
3,3% |
|
0,6% |
2,9% |
Najczęściej respondenci postulowali docieplenie ścian swoich budynków, oraz wprowadzenie indywidualnego rozliczania za zużytą energię. Wyraźnie częściej niż w roku ubiegłym respondenci postulowali poprawę czystości powietrza przez podłączenie kotłowni węglowych do miejskiej sieci ciepłowniczej.
Respondenci, których mieszkania ogrzewa Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. płacą miesięcznie za ogrzewanie przeciętnie 118 zł. Kwota ta jest wyższa od średniej kwot deklarowanych w roku ubiegłym o 6,54 zł.
Tabela 12. Opłaty za centralne ogrzewanie
Centralne ogrzewanie MPEC S.A. |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Kwota
(zł/mies.) |
114,92 |
116,55 |
111,57 |
118,11 |
Procent
dochodu |
7,8% |
8,3% |
7,4% |
7,5% |
Zdecydowana większość (ok. 67%) respondentów nie wyraża gotowości do zaakcep-towania żadnej podwyżki. Osoby skłonne płacić więcej deklarują najczęściej podobnie jak w latach ubiegłych kwoty poniżej 3 zł (4,3% ankietowanych).
Tabela 13. Stosunek respondentów do opłat za usługi MPEC S.A.
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Ocena
wielkości wydatku |
MPEC S.A. |
|||
Mały |
1,0% |
0,4% |
2,0% |
1,7% |
Przeciętny |
5,0% |
6,2% |
14,0% |
14,7% |
Duży |
93,0% |
93,3% |
83,9% |
83,6% |
Zgoda
na podwyżkę |
|
|
|
|
Nie |
79,1% |
84,0% |
53,2% |
66,9% |
Tak |
12,4% |
9,4% |
15,0% |
9,2% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
8,5% |
6,7% |
31,8% |
23,9% |
Ocena jakości usług i preferencje klientów MPEC S.A
· Około 72% ankietowanych gospodarstw domowych czerpie ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej. Analiza analogicznych danych z lat ubiegłych wykazuje wzrost liczby gospodarstw domowych ogrzewanych z sieci miejskiej o około 1% rocznie.
· Jakość usług oferowanych przez MPEC S.A. spełnia oczekiwania 76,4% respondentów. W ubiegłym roku analogiczny odsetek wynosił 78,7%. (Różnice ocen mieszczą się w gra-nicach błędu statystycznego). Najwyższy odsetek zadowolonych z usług MPEC S.A. odnotowano w dzielnicach XV (Mistrzejowice) i XIV (Czyżyny) – ok.92%.
·
Około 65%
respondentów których mieszkania ogrzewane są z sieci miejskiej nie odczuwało w
ubiegłym sezonie grzewczym wahań komfortu cieplnego, zaś 31% deklaruje mniejsze
lub większe wahania w tym zakresie.
· Zapytani o zawiązane z ogrzewaniem działania mogące przynieść im korzyść respondenci najczęściej postulowali docieplenie ścian swoich budynków (41,2%), oraz wprowadzenie indywidualnego rozliczania za zużytą energię (32,8%). Postulaty te pozostają niezmiennie na czele listy od kilku lat.
· Niemal połowa rozmówców nie potrafi wskazać systemu ogrzewania konkurencyjnego wobec MPEC S.A. Dalszych 20% uważa, że żaden z istniejących systemów nie stanowi konkurencji dla MPEC S.A.. Ok.13% ogółu rozmówców opowiedziało się za ogrze-waniem elektrycznym, 10% za ogrzewaniem gazowym etażowym. Ponad połowa zwolenników ogrzewania elektrycznego upatruje jego przewagę w wyższym komforcie, około 30% uważa, że jest ono tańsze. Niemal ¾ zwolenników ogrzewania gazowego etażowego uważa, że jest ono tańsze, ¼ sądzi, że zapewnia wyższy komfort.
· Niski koszt, możliwość regulacji oraz bezpieczeństwo systemu to główne cechy idealnego systemu ogrzewania wskazywane przez rozmówców.
Wizerunek MPEC S.A.
· Wśród zalet MPEC S.A. najwyżej ceniono: terminowość rozpoczynania (ok.56% wskazań) i kończenia sezonu grzewczego (ok. 46% wskazań), właściwą temperaturę powietrza w mieszkaniu (ok.36%) i bezawaryjność dostaw ciepła (ok. 33%). Hierarchia mocnych stron MPEC S.A. nie uległa istotnym zmianom w stosunku do roku ubiegłego. Do słabych stron zaliczano najczęściej: koszt ogrzewania w porównaniu z innymi systemami (36% wskazań), system rozliczania za zużyte ciepło (ok.34%) oraz oszczędne przesyłanie ciepła (bez strat) i możliwość włączenia ogrzewania także poza sezonem (po około 27% wskazań). W porównaniu z rokiem ubiegłym koszt ogrzewania wysunął się na czoło listy słabych stron.
·
Z jakąś informacją o MPEC S.A. zetknęło się 12%
rozmówców, co stanowi zauważalny wzrost w stosunku do roku ubiegłego.
Informację o MPEC S.A. respondenci czerpali z następujących źródeł: gazeta
codzienna (40%) oraz broszurka dostarczana do domu (30%). Oba te źródła były też
najczęściej wymieniane w zeszłym roku lecz w odwrotnej kolejności.
Aspekty finansowe
· Za duże (większe niż przeciętne) uważa wydatki na ogrzewanie ok. 83% użytkowników ciepła z sieci MPEC S.A. Ich liczba nie uległa znaczącej zmianie w stosunku do roku ubiegłego. Wśród korzystających z innych źródeł ogrzewania analogiczny procent wyniósł 91% co stanowi wzrost o 3 pkt procentowych w stosunku do deklaracji z roku ubiegłego.
· Zdecydowana większość (ok. 67%) respondentów nie wyraża gotowości do zaakcepto-wania żadnej podwyżki. Stanowi to wzrost w stosunku do roku ubiegłego o ok. 14 pkt. procentowych. Osoby skłonne płacić więcej deklarują najczęściej, podobnie jak w latach ubiegłych, kwoty poniżej 3 zł.
Niemal wszyscy ankietowani czerpią wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Z innych źródeł korzysta tylko 0,5% ogółu gospodarstw objętych badaniem; 96% ankietowanych gospodarstw korzysta z miejskiej sieci kanalizacyjnej. Dziewięć na dziesięć osób nie korzystających z miejskiej sieci kanalizacyjnej chciałoby z niej korzystać, gdyby miały po temu możliwość.
Tabela 14. Źródło zimnej wody
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Miejska
sieć wodociągowa (MPWiK S.A.) |
98,0% |
98,4% |
99,0% |
99,5% |
Inne
źródło |
2,0% |
1,6% |
1,0% |
0,5% |
|
100,0% |
100,0% |
100,0% |
100,0% |
Respondentów proszono o ocenienie szeregu kwestii szczegółowych związanych z ja-kością wody oraz jakością jej dostarczania. Zastosowano jedenastopunktową skalę ocen, na której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tabela 15 zawiera zesta-wienie średnich ocen.
Tabela 15. Woda i jej jakość (skala ocen 0 do 10)
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Stałość
dostaw (brak przerw) |
8,92 |
9,07 |
9,47 |
9,07 |
Ciśnienie
wody w sieci |
8,70 |
8,86 |
8,97 |
8,86 |
Kolor
(przejrzystość) |
6,69 |
7,12 |
7,21 |
6,81 |
Zapach wody |
6,10 |
6,86 |
6,62 |
6,23 |
Smak |
5,32 |
6,14 |
5,88 |
5,57 |
Zarówno hierarchia jak i wysokość ocen różnych aspektów dostarczania zimnej wody nie zmieniły się w stosunku do lat ubiegłych; nadal najwyżej oceniane są stałość dostaw i ciśnienie wody w sieci. Oceny przejrzystości, zapachu i smaku wody są jednak w tym roku nieco niższe aniżeli w roku ubiegłym. W żadnej z dzielnic oceny te nie są znacząco niższe niż w pozostałych.
Stosując już inną — pięciopunktową — skalę ocen, proszono ankietowanych o odpo-wiedź na pytanie, jak duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców Krakowa stano-wią ścieki spływające z miasta.
Tabela 16. Jak duże zagrożenie
dla środowiska i zdrowia mieszkańców
stanowią ścieki
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Bardzo duże |
35,1% |
34,5% |
40,2% |
33,7% |
Raczej duże |
48,1% |
47,1% |
38,1% |
42,8% |
Raczej małe |
8,4% |
7,5% |
7,3% |
10,8% |
Bardzo małe |
1,5% |
1,2% |
1,7% |
2,9% |
Ścieki w ogóle nie
stanowią zagrożenia |
0,7% |
0,9% |
2,4% |
3,0% |
Nie wiem trudno powiedzieć |
6,2% |
8,8% |
10,3% |
6,8% |
|
100,0% |
100,0% |
100,0% |
100,0% |
Około 77% ankietowanych uznaje, że zagrożenie ze strony ścieków jest bardzo duże lub raczej duże. W ubiegłym roku analogiczny odsetek był taki sam (78%).
W ostatnim pytaniu bloku poświęconego kwestiom związanych z dostarczaniem zimnej wody i odprowadzaniem ścieków, pytano respondentów czy planują w najbliższym roku podjęcie któregoś z wymienionych poniżej kroków w celu zmniejszenia zużycia wody w swoim gospodarstwie domowym.
Tabela 17. Gotowość oszczędzania wody
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Nie
planujemy takich kroków |
70,8% |
63,9% |
69,3% |
68,6% |
Instalacja
wodomierza |
17,4% |
19,6% |
13,4% |
10,6% |
Zmniejszenie
zużycia wody do celów gospodarczych (mycie naczyń, podlewanie ogródka, itp.) |
7,5% |
9,5% |
11,0% |
10,6% |
Naprawa
cieknących urządzeń wodnych w mieszkaniu |
4,5% |
3,3% |
5,7% |
7,7% |
Zakup
nowych wodooszczędnych urządzeń (pralka, piecyk gazowy) |
3,6% |
4,3% |
4,0% |
3,7% |
Zmniejszenie
liczby kąpieli |
0,9% |
4,9% |
2,7% |
3,1% |
Inne |
0,2% |
0,3% |
0,3% |
0,4% |
Ponad dwie trzecie (68,6%) ankietowanych nie zamierza podjąć żadnych specjalnych kroków zmierzających do oszczędzania wody. Z pozostałej grupy najwięcej, bo 10,6% nosi się z zamiarem instalacji wodomierza. Liczba tych osób widocznie spada (17,4% w 1999 roku, 19,6% w 2000 roku, 13,4% - w 2001 roku i 10,6% - obecnie). Od roku ubiegłego nieco wzrosła gotowość do oszczędzania przez ograniczenie zużycia wody do celów gospodarczych i naprawę cieknących urządzeń (łącznie 12% w 1999 r., 12,8% w 2000 r., 16,7% w 2001 r. i 18,3% obecnie).
Średnia deklarowanych miesięcznych opłat za wodę i odprowadzanie ścieków wynosi 66,79 zł, co stanowi wzrost w stosunku do roku 2001 o 11,16 zł.
Tabela 18. Opłaty za zimną wodę i ścieki
Zimna woda i ścieki |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Kwota
(zł/mies.) |
45,36 |
50,68 |
55,63 |
66,79 |
Procent
dochodu |
2,9% |
3,4% |
3,6% |
4,1% |
Około 55% ankietowanych nie wyraża gotowości ponoszenia jakichkolwiek dodat-kowych kosztów. Procent ten jest znacznie wyższy niż w 2001 roku, prawie taki sam jak w 1999 r. Trzeba jednak zauważyć, że ów wzrost jest spowodowany również przez zmniej-szenie się liczby niezdecydowanych - ilustruje to Tabela 19.
Tabela 19.
Stosunek respondentów do opłat za wodę i ścieki
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Ocena wielkości wydatku |
|
MPWiK
|
S.A. |
|
Mały |
26,0% |
26,4% |
15,8% |
10,3% |
Przeciętny |
39,0% |
36,8% |
43,6% |
42,8% |
Duży |
35,0% |
36,7% |
40,7% |
46,9% |
Zgoda
na podwyżkę |
|
|
|
|
Nie |
36,4% |
53,2% |
36,5% |
54,9% |
Tak |
54,3% |
36,6% |
40,5% |
26,2% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
9,3% |
10,2% |
23,1% |
18,9% |
Korzystanie z usług
MPWiK S.A. i preferencje klientów
· Niemal wszyscy ankietowani czerpią wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Z innych źródeł korzysta tylko 0,5 % ogółu gospodarstw objętych badaniem.
·
Wodomierz posiada około 54% gospodarstw domowych
objętych badaniem, co stanowi wzrost o ok. 4 pkt. procentowych w stosunku do
roku ubiegłego.
· Podobnie jak w roku ubiegłym ok. 69% rozmówców nie planuje podjęcia żadnych kroków oszczędnościowych. Ok. 11% ogółu deklaruje chęć założenia wodomierza .
·
Około 96% ankietowanych gospodarstw korzysta z
miejskiej sieci kanalizacyjnej. 86% gospodarstw
nie korzystających dotychczas z miejskiej sieci kanalizacyjnej chciałoby
z niej korzystać.
·
Około 77% ankietowanych uznaje, że zagrożenie dla
środowiska i zdrowia mieszkańców ze strony ścieków jest bardzo duże lub raczej
duże. Odsetek ten nie uległ zmianie w stosunku do roku ubiegłego.
Ocena jakości usług
MPWiK S.A.
·
Zarówno hierarchia jak i wysokość ocen różnych aspektów
dostarczania zimnej wody, nie zmieniły się w stosunku do roku ubiegłego; nadal
najwyżej oceniane są: stałość dostaw (9,07 na skali 10-cio punktowej) i
ciśnienie wody w sieci (8,86 na skali 10-cio punktowej). Najniżej oceniono zaś
smak (5,57 na skali 10-cio punktowej) i zapach wody (6,23).
Dostarczanie wody i
odprowadzanie ścieków – aspekty finansowe
· Ok. 47% respondentów uważa, że opłaty za dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków stanowią duży (spory + duży + bardzo duży) wydatek w ich budżecie domowym. W roku ubiegłym analogiczny odsetek wynosił 41%.
·
Około 55% respondentów
nie wyraża zgody na jakąkolwiek podwyżkę cen za dostar-zanie zimnej
wody. Rozmówcy, którzy skłonni byliby zaakceptować podwyżkę deklarują najczęściej
(ok.25%) kwoty poniżej 3 zł miesięcznie.
Prezentowane poniżej wyniki badań odzwierciedla, jak zaznaczono we wstępie, sytuację gospodarstw rodzinnych i nie obejmuje wszystkich klientów MPK S.A. w Krakowie, którymi są mieszkańcy całej aglomeracji oraz osoby odwiedzające Miasto.
Korzysta
ze środków komunikacji miejskiej 85% ankietowanych. Blisko połowa
z nich — codziennie. W stosunku do
ubiegłego roku nastąpił wzrost o ok. 5 pkt. procen-towych.
Tabela 20. Częstość korzystania z komunikacji miejskiej
|
1999 |
2000 |
2001 |
2001 |
Codziennie |
42,2% |
37,3% |
39,0% |
40,2% |
Kilka
razy w tygodniu |
19,6% |
20,2% |
20,5% |
20,4% |
Kilka
razy w miesiącu |
17,0% |
17,1% |
15,1% |
16,1% |
Rzadziej
niż raz w miesiącu |
5,6% |
5,3% |
4,7% |
8,1% |
W
ogóle nie korzystam z autobusów / tramwajów |
15,6% |
20,1% |
20,7% |
15,2% |
|
100,0% |
100,0% |
100,0% |
100,0% |
Respondentów proszono o wymienienie numerów linii tramwajowych i autobu-sowych, z których korzystają najczęściej. Tabele 21 i 22 zawierają wymieniane przez ankietowanych numery linii, zestawione według malejącej liczby wskazań.
Tabela 21. Najbardziej popularne linie tramwajowe
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
13 |
20,4% |
14,5% |
19,4% |
21,3% |
4 |
26,2% |
23,2% |
29,4% |
21,2% |
3 |
17,5% |
15,6% |
13,6% |
16,4% |
8 |
18,4% |
16,8% |
17,4% |
15,5% |
9 |
13,5% |
12,2% |
12,6% |
14,6% |
24 |
0,0% |
0,4% |
15,4% |
14,5% |
22 |
12,5% |
11,6% |
11,8% |
14,3% |
14 |
6,2% |
3,3% |
2,7% |
11,5% |
5 |
10,4% |
16,0% |
11,3% |
10,4% |
19 |
9,2% |
8,9% |
9,0% |
10,1% |
Tabela 22. Najbardziej popularne linie autobusowe
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
128 |
12,8% |
10,0% |
8,9% |
12,2% |
139 |
17,8% |
10,0% |
12,2% |
12,1% |
173 |
7,8% |
7,0% |
6,4% |
9,1% |
184 |
9,3% |
5,6% |
5,1% |
8,3% |
164 |
8,7% |
8,5% |
5,6% |
7,7% |
144 |
4,1% |
5,1% |
5,3% |
7,0% |
124 |
7,4% |
8,7% |
7,6% |
6,8% |
132 |
8,2% |
5,4% |
7,9% |
6,3% |
130 |
5,2% |
4,9% |
3,9% |
5,9% |
174 |
6,8% |
3,2% |
5,1% |
5,9% |
Na podkreślenie zasługuje znaczący wzrost popularności linii tramwajowej „14”, nieco mniejszy wzrost popularności linii „3”, „9” i „22” oraz spadek popularności linii tramwajowej nr ”4”. W przypadku linii autobusowych znacząco wzrosła popularność linii „184”, „128”, „173” i „164”.
Ankietowanych pytano, czy widzą potrzebę uruchomienia jakichś nowych linii komunikacyjnych.
Tabela 23. Potrzeba nowych linii komunikacyjnych
|
2001 |
2002 |
Tak, widzę potrzebę nowej
linii tramwajowej |
8,4% |
5,50% |
Tak, widzę potrzebę nowej
linii autobusowej |
14,0% |
15,00% |
Nie widzę potrzeby nowej
linii |
61,0% |
55,40% |
Nie wiem trudno powiedzieć |
16,6% |
24,10% |
Około 5,5% respondentów chciało uruchomienia nowych linii tramwajowych, a 15% – linii autobusowych. W przypadku linii tramwajowych odsetek widzących potrzebę nowej linii zmniejszył się w stosunku do roku ubiegłego o ok. 3 pkt. procentowe.
W celu jak najrzetelniejszego określenia obciążenia budżetów gospodarstw domowych wydatkami na komunikację miejską, respondentów proszono o podanie kwot wydawanych przez różnych członków ich gospodarstw domowych na bilety wymienionych w tabeli typów. W zestawieniu przedstawiono średnie kwot wydawanych miesięcznie na bilety każdego z typów liczone z uwzględnieniem wszystkich gospodarstw.
Tabela 24. Kupowane bilety
|
2000 |
|
2001 |
|
2002 |
|
Typ biletu |
gosp. dom. |
% |
gosp. dom. |
% |
gosp. dom. |
% |
Jednorazowe |
18,7 |
50,6% |
20,69 |
50,0% |
18,69 |
51,2% |
Miesięczne |
27,4 |
40,4% |
33,78 |
46,0% |
52,5 |
60,2% |
Półroczne |
2,5 |
6,2% |
1,47 |
6,0% |
- |
- |
Kwartalne |
2,3 |
6,0% |
2,26 |
4,0% |
- |
- |
Semestralne |
1,7 |
5,0% |
1,99 |
4,0% |
- |
- |
Godzinne |
1,2 |
4,1% |
0,87 |
2,0% |
2,13 |
6,3% |
Tygodniowe |
1,2 |
3,2% |
0,43 |
2,0% |
1,29 |
3,8% |
Całodzienne |
0,6 |
2,2% |
0,5 |
1,0% |
- |
- |
Roczne |
0,7 |
1,4% |
0,38 |
1,0% |
- |
- |
Rodzinne |
0 |
0,1% |
0,08 |
0,0% |
0 |
0,0% |
Nocne |
- |
0,0% |
- |
- |
0,31 |
0,5% |
|
56,3 |
|
62,45 |
|
74,61 |
|
Dwa rodzaje biletów bezapelacyjnie dominują w zestawieniu: bilety jednorazowe, kupowane w 51,2% objętych badaniami gospodarstw domowych i bilety miesięczne, które kupują członkowie 60,2% gospodarstw domowych. Z danych prezentowanych w powyższej tabeli wynika, iż w stosunku do roku ubiegłego liczba gospodarstw domowych korzystających z biletów miesięcznych (okresowych) ponownie wzrosła aż o 14,2 pkt. procentowego. Do prawidłowego porównania udziału gospodarstw domowych korzystających z biletów miesięcznych w 2002 roku, ich liczbę należałoby odnieść do korzystających w 2001 roku ze wszystkich biletów okresowych. Wtedy zauważalny będzie spadek ich udziału o prawie 1 pkt procentowy.
Respondentów proszono o ocenę wielu szczegółowych aspektów funkcjonowania komunikacji miejskiej. Tak jak w innych pytaniach, zastosowana została skala jedenasto-stopniowa, na której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tabela 25 prezentuje średnie ocen w odniesieniu do komunikacji autobusowej.
Tabela 25. Oceny komunikacji autobusowej (skala 0 do 10)
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Dostępność
rozkładu jazdy na przystanku |
7,94 |
8,16 |
8,15 |
8,26 |
Czytelność
numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii) |
8,47 |
8,50 |
8,43 |
8,25 |
Dogodność
rozmieszczenia przystanków |
7,84 |
8,18 |
8,28 |
8,00 |
Czytelność
oznaczenia trasy przejazdu |
7,52 |
8,03 |
7,89 |
7,89 |
Częstotliwość
kursowania w dni powszednie |
7,33 |
7,68 |
7,66 |
7,81 |
Poziom
ogrzewania wnętrza |
6,81 |
7,38 |
6,99 |
7,57 |
Częstotliwość
kursowania w godzinach szczytu |
7,00 |
7,31 |
7,45 |
7,09 |
Szybkość
przemieszczania się |
6,16 |
6,20 |
6,97 |
7,04 |
Dogodność
połączeń (łatwość przemieszczania się na dłuższych trasach bez przesiadek) |
6,77 |
7,24 |
7,39 |
7,01 |
Czystość
pojazdów |
6,41 |
7,03 |
6,98 |
6,90 |
Komfort
oczekiwania na przystanku (zadaszenie, miejsca do siedzenia) |
6,38 |
6,91 |
6,55 |
6,88 |
Możliwość
jazdy nie zatłoczonym pojazdem |
4,96 |
5,19 |
4,94 |
6,31 |
Dostępność
informacji na temat przesiadek |
5,81 |
6,78 |
6,39 |
6,31 |
Punktualność
kursowania (zgodność z rozkładem) |
7,08 |
7,08 |
7,50 |
4,91 |
Częstotliwość
kursowania w nocy |
4,64 |
4,25 |
3,69 |
3,88 |
W odniesieniu do komunikacji autobusowej najwyżej oceniono: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dostępność rozkładu jazdy na przystanku oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Najniżej zaś oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, punktualność kursowania (zgodność z rozkładem) oraz wentylację wnętrza pojazdu. Znaczącej poprawie uległa ocena możliwości jazdy nie zatłoczonym pojazdem (z 4,94 do 6,31 na skali 10-cio punktowej). Istotnemu pogorszeniu uległa natomiast ocena punktualności kursowania ( z 7,50 do 4,91 na skali 10-cio punktowej).
Tabela 26 zawiera średnie, analogicznych jak poprzednio, ocen dotyczących komuni-kacji tramwajowej.
Tabela 26. Oceny komunikacji tramwajowej (skala 0 do 10)
1999 |
2001 |
2001 |
2002 |
|
Dogodność rozmieszczenia przystanków |
8,05 |
8,37 |
8,47 |
8,38 |
Czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii) |
8,42 |
8,41 |
8,74 |
8,28 |
Dostępność rozkładu jazdy na przystanku |
8,17 |
8,21 |
8,34 |
8,27 |
Częstotliwość kursowania w dni powszednie |
7,68 |
7,88 |
8,15 |
8,26 |
Czytelność oznaczenia trasy przejazdu |
8,04 |
8,25 |
8,48 |
8,24 |
Punktualność kursowania (zgodność z rozkładem) |
7,65 |
7,54 |
8,00 |
7,86 |
Częstotliwość kursowania w godzinach szczytu |
7,43 |
7,60 |
8,01 |
7,53 |
Szybkość przemieszczania się |
7,16 |
7,27 |
7,62 |
7,44 |
Dogodność połączeń (łatwość przemieszczania się na dłuższych trasach
bez przesiadek) |
7,05 |
7,35 |
7,74 |
7,43 |
Komfort oczekiwania na przystanku (zadaszenie, miejsca do siedzenia) |
6,66 |
6,94 |
7,02 |
7,09 |
Czystość pojazdów |
6,43 |
6,82 |
7,02 |
6,92 |
Poziom ogrzewania wnętrza |
6,56 |
7,05 |
6,79 |
6,78 |
Częstotliwość kursowania w niedziele i święta |
6,26 |
6,54 |
6,77 |
6,78 |
Możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem |
5,59 |
5,34 |
5,34 |
5,41 |
Częstotliwość kursowania w nocy |
3,72 |
3,84 |
3,48 |
3,13 |
W odniesieniu do komunikacji tramwajowej respondenci najwyżej ocenili: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dogodność rozmieszczenia przystanków oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii).
Relatywnie najniżej oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, bezpieczeństwo osobiste pasażerów zwłaszcza w godzinach nocnych oraz możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem. Zauważalnej poprawie uległa ocena kompetencji i kultury świadczenia usług przez motorniczych (z 6,29 do 7,79 na 10-cio punktowej skali). Hierarchia pozostałych ocen nie uległa przy tym istotnym zmianom w stosunku do zeszłego roku.
W Tabeli 27 przedstawiono ocenę dwóch aspektów dotyczących komunikacji miejskiej, bez rozróżnienia na autobusy i tramwaje.
Tabela 27. Autobusy i tramwaje. Oceny (skala 0 do 10)
Komunikacja miejska |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Dostępność
informacji o rodzajach biletów i ich cenach |
7,80 |
8,03 |
8,25 |
8,14 |
Łatwość
zakupu odpowiedniego biletu |
8,11 |
8,11 |
8,13 |
7,81 |
Zarówno łatwość zakupu odpowiedniego biletu, jak dostępność informacji o rodzajach biletów oceniono bardzo wysoko. Poziom ocen nie uległ istotnym zmianom.
Ankietowanych proszono o zaznaczenie nie więcej niż dwu z przedstawionej listy możliwości i wskazanie, na które z inwestycji komunikacyjnych Władze Miasta powinny przeznaczyć większość pieniędzy, którymi dysponują w dziedzinie komunikacji. Respondentom zwracano uwagę, że wydanie pieniędzy na jedne inwestycje powoduje zmniejszenie wydatków na inne.
Tabela 28. Priorytety inwestycji komunikacyjnych
|
2000 |
2001 |
2002 |
Budowa
wydzielonych pasów ruchu przyspieszających przejazd komunikacją miejską |
67,3% |
68,4% |
67,2% |
Zintegrowany
system łączący sieć komunikacji miejskiej oraz istniejącą sieć kolejową dla
potrzeb obsługi komunikacyjnej miasta (m.in. połączenie z lotniskiem,
Skawiną, Wieliczką |
29,5% |
34,9% |
35,9% |
Zakup nowych tramwajów |
23,0% |
29,3% |
31,4% |
Zakup nowych autobusów |
17,5% |
22,3% |
21,1% |
Inne |
4,4% |
1,8% |
3,1% |
Podobnie jak w ubiegłym roku, najpowszechniej respondenci opowiadają się za budową wydzielonych pasów ruchu, przyspieszających przejazd komunikacją miejską. Na inwestycję tę wskazuje aż 67,2% ankietowanych. Poparcie dla pozostałych inwestycji jest wyraźnie mniejsze, przy czym warto zauważyć jego wzrost w stosunku do roku ubiegłego. Budowa wydzielonych pasów ruchu jest dla respondentów głównym priorytetem we wszystkich dzielnicach.
Według deklaracji respondentów, ich gospodarstwa domowe wydają na komunikację miejską średnio 89,24 zł miesięcznie, co stanowi wzrost w stosunku do 2001 roku o 12,33 zł. W ubiegłych latach wydatki te wynosiły: 2001 r. – 76,91 zł, 2000 r. – 70,17 zł; 1999 r. – 65,96 zł miesięcznie.
Tabela 29. Opłaty za komunikację miejską
Komunikacja miejska |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Kwota
(zł/mies.) |
65,96 |
70,17 |
76,91 |
89,24 |
Procent
dochodu |
4,3% |
4,7% |
5,0% |
5,4% |
Dla 44,5% respondentów wydatki na cele komunikacyjne stanowią duży – większy niż przeciętny – wydatek (1999 r. – 36%; 2000 r. – 43%; 2001 r. – 46,1%). Około 38% ankietowanych ocenia wydatki jako przeciętne (1999 r. – 32%; 2000 r. – 30,7%; 2001 r. – 31,6%). Małe (mniejsze niż przeciętne) są wydatki na komunikację dla 18,1% ankietowanych (1999 r. – 32%; 2000 r. – 26,3%; 2001 r. – 22,2%). Wyraźnie widać, że subiektywne obciążenie budżetów domowych Krakowian wydatkami na komunikację rośnie. Respondentów pytano, jakie zwiększenie miesięcznych wydatków na komunikację miejską byliby skłonni zaakceptować wiedząc, że uzyskane w ten sposób środki zostaną przeznaczone np. na wydzielenie osobnych pasów ruchu, które pozwolą zwiększyć prędkość przejazdu i punktualność komunikacji miejskiej. Około 64% respondentów odpowiada, że nie jest skłonne ponosić żadnych dodatkowych wydatków. Procent ten jest większy niż w roku ubiegłym, kiedy wynosił 55,3%. Ci co skłonni byliby zaakceptować podwyżkę, deklarują najczęściej kwotę poniżej 3 zł miesięcznie (9,5% ogółu). Wydaje się, że respondenci z jednej strony coraz wyraźniej widzą potrzebę zwiększenia wydatków na komunikację, z drugiej zaś maleje ich gotowość do ponoszenia coraz większych kosztów.
Tabela 30. Stosunek respondentów do cen biletów MPK S.A.
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Ocena wielkości wydatku |
MPK
S.A. |
|||
Mały |
32,0% |
26,3% |
22,2% |
18,1% |
Przeciętny |
32,0% |
30,7% |
31,6% |
37,3% |
Duży |
36,0% |
43,0% |
46,1% |
44,6% |
Zgoda
na podwyżkę |
|
|
|
|
Nie |
54,8% |
63,5% |
55,3% |
63,8% |
Tak |
32,0% |
23,1% |
15,4% |
14,9% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
13,2% |
13,5% |
29,4% |
21,3% |
Korzystanie z komunikacji miejskiej i preferencje pasażerów
· Korzystanie ze środków komunikacji miejskiej deklaruje ok. 85% respondentów (w tym codziennie 40%). Odsetek ten stanowi wzrost w stosunku do ubiegłego roku o ok.6 pkt. procentowych.
· 15% respondentów postuluje wprowadzenie nowej linii autobusowej, 5,5% chciałoby nowej linii tramwajowej. W przypadku tramwajów odsetek widzących potrzebę nowej linii zmniejszył się w stosunku do roku ubiegłego o około 3 pkt. procentowych. Aż 42% ankietowanych mieszkańców dzielnicy XII (Prokocim, Bieżanów) postuluje wprowadzenie nowej linii autobusowej. Potrzebę nowej linii autobusowej zgłasza też znaczna część mieszkańców dzielnic: X (Swoszowice) – ok. 37%, IX Łagiewniki – ok. 36%, oraz po około 27% z dzielnicy XIV (Czyżyny) i VI (Bronowice). Postulatów wprowadzenia nowych linii tramwajowych zgłoszono znacznie mniej, relatywnie najwięcej w dzielnicy: XI (Wola Duchacka) - 22% i XIII (Podgórze) – 19%.
· Preferencje respondentów odnośnie inwestycji komunikacyjnych nie uległy zmianie w stosunku do lat poprzednich. Nadal największym poparciem cieszy się budowa wydzielonych pasów ruchu – 67%.
Ocena aspektów funkcjonowania komunikacji miejskiej
· W odniesieniu do komunikacji tramwajowej respondenci najwyżej ocenili: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dogodność rozmieszczenia przystanków oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Relatywnie najniżej oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, bezpieczeństwo osobiste pasażerów zwłaszcza w godzinach nocnych oraz możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem. Zauważalnej poprawie uległa ocena kompetencji i kultury świadczenia usług przez motorniczych (z 6,29 do 7,79 na 10-cio punktowej skali). Hierarchia pozostałych ocen nie uległa przy tym istotnym zmianom w stosunku do zeszłego roku.
· W odniesieniu do komunikacji autobusowej najwyżej oceniono: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dostępność rozkładu jazdy na przystanku oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Najniżej zaś oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, punktualność kursowania (zgodność z rozkładem) oraz wentylację wnętrza pojazdu. Znaczącej poprawie uległa ocena możliwości jazdy nie zatłoczonym pojazdem (z 4,94 do 6,31 na skali 10-cio punktowej). Istotnemu pogorszeniu uległa natomiast ocena punktualności kursowania ( z 7,50 do 4,91 na skali 10-cio punkto-wej).
· Zarówno łatwość zakupu odpowiedniego biletu, jak dostępność informacji o rodzajach biletów oceniono wysoko, poziom ocen nie uległ istotnym zmianom w stosunku do ubiegłego roku.
Komunikacja miejska – aspekty
finansowe
· Dwa rodzaje biletów są wyraźnie preferowane przez pasażerów: bilety miesięczne, kupowane przez 60% gospodarstw domowych objętych badaniem i bilety jednorazowe, kupowane przez 51% ogółu gospodarstw domowych.
· 44,5% respondentów ocenia, że koszt komunikacji miejskiej stanowi więcej niż przeciętny (bardzo duży + duży + spory) wydatek w ich budżecie. Odsetek ten jest nieznacznie niższy niż w roku ubiegłym.
·
63,8% respondentów nie jest skłonnych do ponoszenia
zwiększonych wydatków na komunikację, nawet gdyby uzyskane środki miały służyć
poprawie prędkości przejazdu, czy też zwiększeniu punktualności komunikacji
miejskiej.
Podobnie jak w roku ubiegłym 76,5%
respondentów deklaruje, że odpady w miejscu ich zamieszkania usuwane są przez
Miejskie Przedsiębiorstwo
Oczyszczania Sp. z o. o.
Tabela 31. Firma wywożąca odpady
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. |
75,8% |
77,5% |
76,8% |
76,5% |
Inna firma |
14,1% |
9,0% |
8,2% |
15,6% |
Nie wiem trudno powiedzieć |
10,1% |
13,4% |
15,0% |
7,9% |
|
100,0% |
99,9% |
100,0% |
100,0% |
W
stosunku do lat poprzednich zmniejszyła się znacząco liczba osób nie wiedzących
jaka firma usuwa odpady z ich budynku. Tym niemniej, analiza innych wypowiedzi
respondentów wskazuje, iż deklaracje odnośnie firmy obsługującej daną posesję
niekoniecznie są zgodne z rzeczywistością. Tak więc należy zachować ostrożność
przy interpretacji wyników opartych na tychże deklaracjach.
Respondentów deklarujących, że odpady z ich posesji usuwa MPO Sp. z o.o. proszono o ocenę kilku kwestii szczegółowych, związanych z usuwaniem odpadów w zamieszkiwanym przez nich budynku. Zastosowano skalę jedenastopunk-tową, w której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tym samym, średnie ocen większe od 5 odpowiadają przewadze ocen pozytywnych, a mniejsze odwrotnie – przewadze ocen negatywnych. W Tabeli 32 zestawiono średnie ocen dla trzech kolejnych lat.
Tabela 32. Ocena jakości usuwania odpadów komunalnych (skala 0 do 10)
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Częstotliwość
opróżniania pojemników przy budynku |
7,57 |
8,14 |
8,31 |
8,48 |
Liczba
pojemników przy budynku |
7,63 |
8,1 |
8,22 |
8,28 |
Utrzymanie
czystości ulic w centralnych rejonach miasta |
5,48 |
6,71 |
6,11 |
6,44 |
Częstotliwość
opróżniania ulicznych koszy na odpady |
5,57 |
6,65 |
6,24 |
6,27 |
Częstotliwość
opróżniania pojemników do segregacji odpadów |
3,04 |
5,67 |
6,75 |
5,15 |
Dogodność
położenia najbliższych pojemników do segregacji odpadów (szkło, papier, metal) |
2,13 |
2,38 |
3,87 |
3,95 |
Bardzo dobrze (a przy tym minimalnie lepiej niż w roku ubiegłym) oceniono zarówno liczbę pojemników przydomowych, jak częstotliwość ich opróżniania. Częstotliwość opróżniania ulicznych koszy na odpady, oraz utrzymanie czystości ulic w centralnych rejonach miasta budzi sporo zastrzeżeń, jednak nie jest to domeną MPO Sp. z o.o. Zaznaczył się wyraźny spadek oceny częstotliwości opróżniania pojemników do segregacji odpadów. Natomiast dogodność ich położenia jest bardzo daleka w dalszym ciągu od ocen pozytywnych.
Po raz pierwszy, od początku realizowania niniejszych badań, w 2002 roku rozmówców poproszono o dokonanie oceny czystości różnych części Krakowa na skali 10-cio punktowej, gdzie zero oznacza ocenę najniższą, a dziesięć ocenę najwyższą
Tabela 33. Ocena czystości różnych części miasta (skala ocen od 0 do10)
|
Średnia |
Liczba |
Stare Miasto, w obrębie Plant |
6,65 |
N=921 |
Dzielnica / okolica Pana / Pani mieszkania |
6,23 |
N=997 |
Na obrzeżach Krakowa |
4,42 |
N=858 |
Czystość Starego Miasta i swojej własnej dzielnicy zamieszkania rozmówcy ocenili na podobnym poziomie – kolejno 6,65 i 6,23 na skali 10-cio punktowej. Czystość na obrzeżach miasta oceniono relatywnie niżej – 4,42 na skali 10-cio punktowej
Przeciętna miesięczna opłata za wywóz odpadów, niezależnie od tego, jaką firmę ankietowani wymieniali jako obsługującą ich posesję, wyniosła 13,84 zł.
Tabela 34. Opłaty za usuwanie odpadów komunalnych
Usuwanie odpadów |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Kwota (zł/mies.) |
10,89 |
11,38 |
12,27 |
13,84 |
Procent dochodu |
0,70% |
0,78% |
0,78% |
0,81% |
Około 44% ankietowanych obsługiwanych – jak odpowiedzieli – przez MPO Sp.z o. o. uważa koszt wywózki odpadów za niewielki wydatek (mniejszy niż przeciętny). Wśród osób obsługiwanych przez inną firmę analogiczny odsetek jest nieznacznie wyższy i wynosi ok. 51%. W ubiegłym roku za mały uważało ten koszt 53,4% obsługiwanych przez MPO Sp. z o.o. i 60% obsługiwanych przez inne firmy, a dwa lata temu 62,6% obsługiwanych przez MPO Sp. z o. o. i 53,4% obsługiwanych przez inne firmy. Poczucie obciążenia opłatami z tytułu wywózki odpadów w przypadku MPO Sp. z o. o. wykazuje niewielki, ale stały wzrost. W roku bieżącym, relatywnie zmniejszyło się nieco poczucie obciążenia opłatami pobiera-nymi przez inne firmy.
Tabela 35. Stosunek respondentów do opłat za wywóz odpadów
|
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
Ocena wielkości wydatku |
MPO Sp. z o. o. |
|||
Mały |
65,0% |
62,6% |
53,4% |
43,70% |
Przeciętny |
29,0% |
26,6% |
35,9% |
43,40% |
Duży |
6,0% |
10,8% |
10,7% |
12,90% |
Zgoda na podwyżkę |
|
|
|
|
Nie |
28,6% |
48,7% |
36,5% |
46,1% |
Tak |
64,3% |
41,2% |
42,2% |
38,4% |
Nie wiem, trudno powiedzieć |
7,1% |
10,1% |
21,4% |
15,5% |
Ocena aspektów pracy MPO Sp. z o. o.
· Podobnie jak w roku ubiegłym 76,5% respondentów deklaruje, że odpady w miejscu ich zamieszkania usuwane są przez MPO Sp. z o. o. W stosunku do lat poprzednich zmniej-szyła się znacząco liczba osób nie wiedzących jaka firma usuwa odpady w ich budynku.
· Podobnie jak w latach ubiegłych najwyżej oceniono: częstotliwość opróżniania pojemników przy budynku (8,48 na skali 10-cio punktowej) oraz liczbę pojemników przy budynku (8,28 na skali 10-cio punktowej). Najniższą ocenę otrzymała dogodność położenia najbliższych pojemników do segregacji odpadów (3,95 na skali 10-cio punktowej). W całej hierarchii ocen nie odnotowano istotnych zmian w stosunku do roku poprzedniego.
· Spośród różnych aspektów składających się na funkcjonowanie MPO Sp. z o. o. rela-tywnie najniżej oceniono poziom hałasu przy opróżnianiu pojemników (6,85 na skali 10-cio punktowej). Wszystkie pozostałe aspekty w tym także poziom stosowanych cen oceniono bardzo wysoko, oceny w granicach 8 pkt. na skali 10-cio punktowej.
Wizerunek MPO Sp. z o. o.
·
Za najkorzystniejsze dla klientów uznano następujące
cechy przedsiębiorstwa: profe-sjonalne wykonywanie usług (39%) i stabilną
pozycję w branży (ok. 37%). Te cechy uznać więc można za mocne strony wizerunku
Firmy w świadomości mieszkańców
· W świadomości mieszkańców Krakowa nie zdołały jeszcze w pełni zaistnieć podejmowane przez MPO Sp. z o.o. działania promocyjne, takie jak np. strona internetowa, czy maskotka Firmy stanowiąca zarazem logo segregacji odpadów. Choć stronę internetową MPO Sp. z o.o. zna jedynie 2% respondentów przy czym około 28% z nich nie posiada dostępu do internetu, to biorąc pod uwagę, że została ona uruchomiona od marca 2002 roku, stopień jej znajomości wydaje się relatywnie wysoki.
· Spośród akcji ekologicznych w których uczestniczy MPO Sp. z o. o. szerzej znane respondentom są jedynie Dni Ziemi (21%), jednakże uczestniczyło w nich jedynie 6% rozmówców. Działalność proekologiczna w szkołach znana jest 12% respondentów. Znajomość pozostałych akcji nie przekracza kilku procent.
Usuwanie odpadów – aspekty finansowe
· Przeciętna miesięczna opłata za wywóz odpadów, niezależnie od tego, jaką firmę ankietowani wymieniali jako obsługującą ich posesję, wyniosła 13,84 zł., co oznacza wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 1,57 zł.
· Około 13% respondentów obsługiwanych przez MPO Sp. z o. o. uważa, że wynikające stąd obciążenie jest duże (spore + duże + bardzo duże). W roku ubiegłym odsetek ten wynosił ok. 11%. Dla klientów obsługiwanych przez inną firmę analogiczny odsetek wynosi ok. 16%.
· 46,1% ogółu rozmówców odmawia zgody na jakąkolwiek podwyżkę opłaty za wywóz odpadów, co stanowi wzrost o ok. 10 pkt. procentowych w stosunku do roku ubiegłego. Wśród tych którzy skłonni byliby płacić więcej przeważa akceptacja podwyżki poniżej 3 zł miesięcznie (aż 30,8% ankietowanych).