KRAKOWSKI HOLDING KOMUNALNY S.A.

 

 

 

 

 

 

 

 


USŁUGI KOMUNALNE W BUDŻETACH

I OPINIACH MIESZKAŃCÓW KRAKOWA

 

PODSUMOWANIE

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kraków, 2002 rok

 

 

 

 

 

 

 

 

 

SPIS TREŚCI

 

 

Wstęp....................................................................................................................................... 4

Informacje ogólne o respondentach............................................................... 5

Część I — Usługi komunalne w budżetach mieszkańców Krakowa. 7

1. Wysokość wydatków na usługi komunalne............................................ 7

2. Akceptacja ewentualnych podwyżek........................................................... 9

Część II — Oceny i opinie o usługach komunalnych w Krakowie.... 11

1. Usługi komunalne ogółem................................................................................ 11

2. Dostarczanie ciepła.............................................................................................. 12

2.1. Ocena jakości świadczonych usług i wizerunku MPEC S.A............................ 12

2.2. Aspekty finansowe................................................................................................. 14

2.3. Podsumowanie....................................................................................................... 14

3. Dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków........................ 16

3.1. Ocena jakości wody............................................................................................... 16

3.2. Świadomość ekologiczna i chęć oszczędzania................................................. 16

3.3. Aspekty finansowe................................................................................................. 18

3.4. Podsumowanie....................................................................................................... 18

4. Komunikacja miejska........................................................................................... 19

4.1. Korzystanie z komunikacji miejskiej................................................................... 19

4.2. Potrzeba nowych linii............................................................................................. 20

4.3. Rodzaje kupowanych biletów................................................................................ 21

4.4. Ocena jakości komunikacji.................................................................................. 21

4.5. Preferencje w dziedzinie inwestycji komunikacyjnych...................................... 23

4.6. Aspekty finansowe................................................................................................. 24

4.7. Podsumowanie....................................................................................................... 25

5. Wywóz i składowanie odpadów komunalnych..................................... 26

5.1. Ocena jakości usuwania odpadów....................................................................... 26

5.2. Aspekty finansowe................................................................................................. 27

5.3. Podsumowanie....................................................................................................... 28

 


 

 

 

 

SPIS TABEL

 

Tabela 1. Zatrudnienie.................................................................................................................. 5

Tabela 2. Miejsce pracy............................................................................................................... 5

Tabela 3. Dochód na osobę.......................................................................................................... 6

Tabela 4. Wydatki na usługi komunalne ogółem............................................................................. 8

Tabela 5. Stosunek respondentów do cen usług komunalnych........................................................ 9

Tabela 6. Stopień akceptacji podwyżek........................................................................................ 9

Tabela 7. Oceny ogólne usług komunalnych (skala ocen 0 do 10)................................................ 11

Tabela 8. Źródło ogrzewania....................................................................................................... 12

Tabela 9. Czy jakość usług MPEC S.A. spełnia oczekiwania....................................................... 12

Tabela 10. Mocne strony MPEC S.A......................................................................................... 13

Tabela 11. Najkorzystniejsze dla mieszkańców działania w zakresie ciepłownictwa...................... 13

Tabela 12. Opłaty za centralne ogrzewanie.................................................................................. 14

Tabela 13.  Stosunek respondentów do opłat za usługi MPEC S.A.............................................. 14

Tabela 14. Źródło zimnej wody................................................................................................... 16

Tabela 15. Woda i jej jakość (skala ocen 0 do 10)..................................................................... 16

Tabela 16. Jak duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców  stanowią ścieki.............. 17

Tabela 17. Gotowość oszczędzania wody................................................................................... 17

Tabela 18. Opłaty za zimną wodę i ścieki.................................................................................... 18

Tabela 19. Stosunek respondentów do opłat za wodę i ścieki...................................................... 18

Tabela 20. Częstość korzystania z komunikacji miejskiej............................................................. 19

Tabela 21. Najbardziej popularne linie tramwajowe..................................................................... 20

Tabela 22. Najbardziej popularne linie autobusowe..................................................................... 20

Tabela 23. Potrzeba nowych linii komunikacyjnych...................................................................... 20

Tabela 24. Kupowane bilety....................................................................................................... 21

Tabela 25. Oceny komunikacji autobusowej (skala 0 do 10)....................................................... 22

Tabela 26. Oceny komunikacji tramwajowej (skala 0 do 10)....................................................... 22

Tabela 27. Autobusy i tramwaje. Oceny (skala 0 do 10)............................................................. 23

Tabela 28. Priorytety inwestycji komunikacyjnych....................................................................... 23

Tabela 29. Opłaty za komunikację miejską.................................................................................. 24

Tabela 30. Stosunek respondentów do cen biletów MPK S.A.................................................... 24

Tabela 31. Firma wywożąca odpady........................................................................................... 26

Tabela 32. Ocena jakości usuwania odpadów komunalnych (skala 0 do 10)................................ 27

Tabela 33. Ocena czystości różnych części miasta (skala ocen od 0 do10)................................... 27

Tabela 34. Opłaty za usuwanie odpadów komunalnych............................................................... 27

Tabela 35. Stosunek respondentów do opłat za wywóz odpadów............................................... 28

 


 

 

 

 

 

 

Wstęp

W maju 2002 roku podobnie jak w latach 1999-2001 na zlecenie Krakowskiego Holdingu Komunalnego S.A. pracownicy Instytutu Badań Marketingowych VRG Strategia przeprowadzili badania społeczne: „Usługi komunalne w budżetach i opiniach mieszkańców Krakowa”.

Zasadniczym celem badań było zbadanie stopnia obciążenia budżetów gospodarstw domowych mieszkańców Krakowa wydatkami na usługi komunalne (dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków, wywóz odpadów komunalnych, komunikacja miejska, centralne ogrzewanie z sieci miejskiej i tylko porównawczo – czynsz w lokalach komu-nalnych) oraz poznanie ocen mieszkańców o jakościowych aspektach funkcjonowania wyżej wymienionych usług komunalnych.

 W przedstawionym materiale  zestawione zostały syntetycznie najistotniejsze wyniki badań bez prezentowania:

a)          bardzo szczegółowych informacji o obciążeniu budżetów poszczególnych rodzajów gospodarstw domowych (zróżnicowania w zależności od ilości osób, wielkości dochodu przypadającego na osobę, powierzchni mieszkania);

b)          podziału wyników badań ze względu na miejsce zamieszkania;

c)          informacji dotyczących szczegółowych ocen działań marketingowych podejmowanych przez spółki komunalne.

Ze względu na bardzo szeroki zakres tematyczny badań oraz zmieniające się w ko-lejnych latach pytania kierowane do respondentów, w niniejszym opracowaniu przedstawiono w ujęciu tabelarycznym tylko najbardziej istotne problemy. Część zagadnień została podana tylko w podsumowaniu każdego bloku tematycznego.

 

 

Informacje ogólne o respondentach

Badaniem objęto 1000 losowo wyłonionych gospodarstw domowych z terenu Krakowa (wszystkie 18 dzielnic), przy czym liczba respondentów została ustalona proporcjonalnie do liczby mieszkańców danej dzielnicy. Stosowano technikę przestrzennego doboru próby, w której ankieterzy odwiedzali co n-te mieszkanie począwszy od uprzednio wylosowanych punktów geograficznych w danej dzielnicy. Respondentami byli główni lokatorzy, podejmujący decyzje finansowe w danym gospodarstwie domowym; stąd też prezentowane opinie nie są opiniami całej populacji mieszkańców Krakowa, a tylko opiniami głów rodzin stale zamieszkujących w Krakowie. Prezentowane dane mają dwojaki charakter, część z nich to obiektywne dane finansowe spisywane przez ankieterów z dokumentów przedstawionych przez respondenta. Dotyczy to wysokości opłat za czynsz, ogrzewanie, usuwanie odpadów, dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków. Wszystkie pozostałe dane mają charakter deklaracji, opinii bądź ocen rozmówców. W szczególności charakter taki mają np. deklarowane kwoty wydatków na komunikację miejską, czy kwota miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego. Deklaratywny charakter ma też odpowiedź na pytanie o to, jaka firma usuwa odpady z danej posesji.

Wśród osób udzielających odpowiedzi było 61% kobiet i 39% mężczyzn – dominowały osoby w średnim wieku (od 25 do 64 lat) o średnim (49,6%) lub wyższym (29,1%) wykształceniu. Ponad połowa respondentów (55,4%) to osoby pracujące zawodowo; a 6,9% to osoby bezrobotne (w 2001 roku 3,5%).

Tabela 1. Zatrudnienie

 

1999

2000

2001

2002

 

Liczba

%

Liczba

%

Liczba

%

Liczba

%

Pracuje zawodowo

540

53,3%

489

48,9%

476

46,4%

553

55,4%

Nie pracuje zawodowo

452

44,6%

469

46,9%

500

48,7%

370

37,1%

Bezrobotny

16

1,6%

22

2,2%

36

3,5%

69

6,9%

Inne

6

0,6%

20

2,0%

14

1,4%

6

0,6%

 

1014

100,0%

1000

100,0%

1026

100,0%

998

100,0%

Większość pracujących stanowili pracownicy przedsiębiorstw prywatnych (42,1%) i instytucji państwowych (24,6%) – własną działalność gospodarczą prowadziło 8,1% ogółu pracujących.

Tabela 2. Miejsce pracy

 

1999

2000

2001

2002

 

Liczba

% resp.

Liczba

% resp.

Liczba

% resp.

Liczba

% resp.

Przedsiębiorstwo prywatne

166

30,5%

176

36,2%

202

42,1%

234

42,3%

Instytucja państwowa

161

29,5%

124

25,5%

108

22,5%

137

24,8%

Przedsiębiorstwo państwowe

133

24,4%

123

25,3%

90

18,8%

89

16,1%

Osoba prowadząca własną działalność gospodarczą

38

7,0%

32

6,6%

44

9,2%

45

8,1%

Instytucja prywatna (np. Fundacja)

20

3,7%

17

3,5%

17

3,5%

19

3,4%

Spółdzielnia

17

3,1%

12

2,5%

10

2,1%

19

3,4%

Inne

10

1,8%

2

0,4%

9

1,9%

13

2,4%

 

Respondenci mieszkali przeważnie w blokach (71,7%); w mieszkaniach, których metraż (w 42%) zawiera się w przedziale 50-74 m2, podobnie liczna (41%) była grupa mieszkań o powierzchni 25-49 m2. Dzieci na utrzymaniu posiada ponad połowa (ok.56%) ankietowanych – w zdecydowanej większości jest to jedno (28%) lub dwoje (21%) dzieci.

Ankietowanych proszono o zaznaczenie przedziału, w którym mieszczą się łączne dochody wszystkich członków ich gospodarstwa domowego. Jako dochód uznawano dochód netto, po odliczeniu podatków. Kategoria ta jest bliska stosowanemu przez GUS pojęciu dochodu rozporządzalnego. Różni się tylko tym, że nie obejmuje przychodów niepieniężnych oraz spożycia naturalnego. Podkreślano, że chodzi o wszystkie dochody miesięczne każdego z członków gospodarstwa: wynagrodzenie podstawowe, prace dodatkowe, alimenty, renty, zasiłki, itp. Dzieląc przybliżone kwoty dochodu przez liczbę członków każdego z gos-podarstw domowych obliczone zostały dochody przypadające na osobę. Najczęściej (w 23,3% przypadków) mieściły się one w przedziale 450 do 599 zł; choć dochody w następnym przedziale 600 do 799 zł zdarzały się niemal równie często (21,2% przypadków).

 

Tabela 3. Dochód na osobę

 

1999

2000

2001

2002

 

Liczba

%

Liczba

%

Liczba

%

Liczba

%

Poniżej 150 zł

10

1,0%

14

1,5%

12

1,2%

12

1,3%

150 do 299

91

9,3%

86

9,1%

82

8,2%

70

7,5%

300 do 449

213

21,8%

184

19,4%

173

17,3%

143

15,2%

450 do 599

256

26,2%

227

23,9%

258

25,9%

219

23,3%

600 do 799

203

20,8%

204

21,5%

200

20,0%

199

21,2%

800 do 999

107

11,0%

126

13,3%

133

13,3%

127

13,5%

1000 do 1499

71

7,3%

72

7,6%

83

8,3%

116

12,4%

1500 zł i więcej

26

2,7%

35

3,6%

57

5,7%

52

5,5%

 

977

100,0%

948

99,9%

998

100,0%

938

100,0%

0 do 449

314

32,1%

284

30,0%

267

26,8%

225

24,0%

450 do 799

566

57,9%

557

58,8%

591

59,2%

545

58,1%

799 i więcej

97

9,9%

107

11,2%

140

14,0%

168

17,9%

 

Średnia wartość dochodu miesięcznego na osobę, obliczona dla wszystkich gospodarstw domowych ogółem, wyniosła 735,5 zł. W badaniach z roku 2001 analogiczna średnia wyniosła 703,1 zł, w roku 2000 - 651,8 zł, zaś w roku 1999 – 619,7 zł. Należy dodać, że ok. 6% respondentów odmówiło odpowiedzi na pytanie o dochody (w 2001 roku – 3%). Przypuszczalnie w grupie tej znalazły się głównie osoby o relatywnie wysokich dochodach. Można spodziewać się też, że część respondentów zaniżała nieco swoje dochody, np. wymieniając tylko regularne pobory, z pominięciem dodatkowych przychodów okazjo-nalnych.

 

Respondentów pytano również, jak określiliby sytuację materialną swojej rodziny. Wyniki tej samooceny ilustruje Rysunek nr 1

 

Rysunek 1

 

Około 5% gospodarstw domowych korzystało w ciągu ostatniego roku z jakiejś formy pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej – w ubiegłych latach procent ten był niemal taki sam. Najpopularniejszą formą pomocy (45%) były dodatki mieszkaniowe. Kwoty otrzymywane miesięcznie z MOPS mieściły się w 59% przypadków w granicach od 100 do 300 zł.

 

Część I — Usługi komunalne w budżetach mieszkańców Krakowa

1. Wysokość wydatków na usługi komunalne

W odniesieniu do każdej z usług komunalnych będących przedmiotem wywiadu, standardowo zadawano respondentom dwa pytania o ocenę jakim obciążeniem dla domowego budżetu są opłaty za daną usługę. Odpowiedź na pierwsze pytanie była dokumentowana odpowiednimi rachunkami. Natomiast odpowiedź na drugie pytanie stanowiła subiektywną ocenę / bez dokumentowania / wielkości wydatków. Przedstawione rachunki wskazują, że

największym obciążeniem dla gospodarstw domowych są czynsze (w 2002 r. - 14,2% dochodu), następnie opłaty za ogrzewanie i komunikację miejską.

Tabela 4. Wydatki na usługi komunalne ogółem

 

 

1999

2000

2001

2002

Czynsz w lokalach komunalnych

Kwota (zł/mies.)

113,29

138,05

167,64

195,97

 

Procent dochodu

8,11

11,36

13,08

14,12

Centralne ogrzewanie MPEC

Kwota (zł/mies.)

114,92

116,55

111,57

118,11

 

Procent dochodu

7,81

8,32

7,43

7,49

Komunikacja miejska

Kwota (zł/mies.)

65,96

70,17

76,91

89,24

 

Procent dochodu

4,3

4,71

5,04

5,42

Zimna woda i ścieki

Kwota (zł/mies.)

45,36

50,68

55,63

66,79

 

Procent dochodu

2,95

3,42

3,63

4,11

Wywóz odpadów

Kwota (zł/mies.)

10,89

11,38

12,27

13,84

 

Procent dochodu

0,7

0,78

0,78

0,81

 

            W przypadku wydatków na ogrzewanie mieszkań, dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków oraz usuwanie odpadów na przestrzeni ostatnich 3 lat następuje pewna stabilizacja poziomu udziału tych wydatków (Rysunek nr 2). Nadal największym wydatkiem dla budżetów domowych są opłaty za czynsz, ogrzewanie i komunikację.

Rysunek 2

 

Oprócz ustalenia kwot obciążenia budżetów gospodarstw domowych opłatami za usługi komunalne, respondentów pytano również o subiektywną ocenę wielkości tych wydatków. Zdecydowanie najwyższym subiektywnie wydatkiem są dla ankietowanych opłaty za ogrzewanie (84% ankietowanych określiło ten wydatek jako duży).

Tabela 5. Stosunek respondentów do cen usług komunalnych.

Rodzaj wydatku

1999

2000

2001

2002

C.O. MPEC S.A.

 

 

 

 

Mały

1,0%

0,4%

2,0%

1,7%

Przeciętny

5,0%

6,2%

14,0%

14,7%

Duży

93,0%

93,3%

83,9%

83,6%

Odpady MPO Sp. z o.o.

 

 

 

 

Mały

65,0%

62,6%

53,4%

43,6%

Przeciętny

29,0%

26,6%

35,9%

43,4%

Duży

6,0%

10,8%

10,7%

13,0%

Woda i ścieki MPWiK S.A.

 

 

 

 

Mały

26,0%

26,4%

15,8%

10,3%

Przeciętny

39,0%

36,8%

43,6%

42,8%

Duży

35,0%

36,7%

40,7%

46,9%

Komunikacja MPK S.A.

 

 

 

 

Mały

32,0%

26,3%

22,2%

18,1%

Przeciętny

32,0%

30,7%

31,6%

37,3%

Duży

36,0%

43,0%

46,1%

44,5%

Jak już wspomniano największym wydatkiem są dla respondentów opłaty za ogrzewanie, uważają oni ten wydatek za duży. Tylko w przypadku opłat za wywóz odpadów respondenci określili ten wydatek jako mały lub przeciętny.

2. Akceptacja ewentualnych podwyżek

Mieszkańcy korzystający z poszczególnych usług komunalnych byli pytani o akcep-tację ewentualnej podwyżki opłat przy założeniu, że uzyskane w ten sposób środki zostaną wydane na podniesienie standardu danej usługi.

Tabela 6. Stopień akceptacji podwyżek

Zgoda na podwyżkę

1999

2000

2001

2002

 C.O. MPEC S.A.

 

 

 

 

Nie

79,1%

84,0%

53,2%

66,9%

Tak

12,4%

9,4%

15,0%

9,4%

Nie wiem, trudno powiedzieć

8,5%

6,7%

31,8%

23,7%

 Odpady MPO Sp. z o.o.

 

 

 

 

Nie

28,6%

48,7%

36,5%

46,1%

Tak

64,3%

41,2%

42,2%

38,4%

Nie wiem, trudno powiedzieć

7,1%

10,1%

21,4%

15,5%

 Woda i ścieki MPWiK S.A.

 

 

 

 

Nie

36,4%

53,2%

36,5%

54,9%

Tak

54,3%

36,6%

40,4%

26,2%

Nie wiem, trudno powiedzieć

9,3%

10,2%

23,1%

18,9%

 Komunikacja MPK S.A.

 

 

 

 

Nie

54,8%

63,5%

55,3%

63,8%

Tak

32,0%

23,1%

15,3%

14,9%

Nie wiem, trudno powiedzieć

13,2%

13,5%

29,4%

21,3%

            W zasadzie ankietowani w większości nie wyrażają zgody na podwyżki opłat. Zgodę na podwyżkę wyraża coraz mniej respondentów – ich liczba w sposób znaczny zmniejszyła się (w porównaniu z 2001 rokiem) w przypadku opłat za dostarczanie wody i ogrzewanie mieszkań – w dalszym ciągu najwięcej ankietowanych (38,4%) akceptuje zgodę na wzrost opłat za wywóz odpadów.

 

Rysunek nr 2 przedstawia odsetek osób jakie w kolejnych latach odmówiły zgody na jakąkolwiek podwyżkę. Można zauważyć, że w roku 2002 we wszystkich dziedzinach nastąpił wzrost procentowego udziału takich osób, czyli zmniejszenie akceptacji ewentu-alnych podwyżek. Jest to wynikiem prawdopodobnie m. in. pogarszającej się w ostatnim roku sytuacji materialnej społeczeństwa i wzrostem bezrobocia.

 

Rysunek 3

Porównując wyniki przeprowadzonej ankiety w 2002 roku z wynikami z lat ubiegłych można stwierdzić, że:

·      w stosunku do roku 2001 uwidacznia się pewien spadek liczby gospodarstw domowych oceniających swoją sytuację finansową jako dobrą – jednocześnie odsetek gospodarstw oceniających ją jako złą utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie,

·      obciążenie budżetów domowych wydatkami na usługi komunalne utrzymuje się na poziomie analogicznym jak w roku ubiegłym – występujące różnice mieszczą się w granicach błędu statystycznego,

·      odsetek gospodarstw oceniających obciążenia na ogrzewanie i komunikację jako duże nie uległ istotnej zmianie w stosunku do roku 2001; o 6 pkt. procentowych wzrosła natomiast liczba gospodarstw oceniających koszt dostarczania wody i od-prowadzania ścieków za duże obciążenie dla ich budżetów,

·      skłonność do akceptacji ewentualnych podwyżek w przypadku komunikacji miejskiej utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie co w latach ubiegłych; natomiast w przypadku opłat za dostarczanie wody lub ciepła odsetek osób skłonnych zaakceptować podwyżkę obniżył się znacząco w stosunku do lat ubiegłych.

 

Część II — Oceny i opinie o usługach komunalnych w Krakowie

W tej części raportu kolejno zaprezentowane są oceny i opinie respondentów o finan-sowych oraz pozafinansowych aspektach różnych usług komunalnych w Krakowie.

1. Usługi komunalne ogółem

Ankietowanych proszono o wyrażenie ogólnej oceny każdej z dziedzin usług komunalnych. Odpowiedź polegała na przypisaniu każdej z dziedzin liczby z przedziału od zera do dziesięciu, gdzie zero oznaczało ocenę najniższą, a dziesięć — najwyższą. Tabela 7 przedstawia uzyskane średnie ocen. 

Tabela 7. Oceny ogólne usług komunalnych (skala ocen 0 do 10)

 

1999

2000

2001

2002

Dostarczanie zimnej wody

8,59

8,88

9,25

8,87

Odprowadzanie ścieków

8,26

8,72

9,28

8,86

Wywóz i składowanie odpadów

7,39

7,88

8,27

8,27

Komunikacja miejska

7,15

7,49

7,67

7,64

Dostarczanie ciepła

7,14

7,55

7,74

7,77

Rysunek 4

We wszystkich dziedzinach średnie zdecydowanie przekraczają granicę 5 pkt., dzielącą oceny negatywne od pozytywnych. Najwyżej  oceniano dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków. Poza dostarczaniem zimnej wody i odprowadzaniem ścieków, gdzie zanotowano

 pewien spadek ocen, pozostałe oceny są stabilne i osiągają bardzo wysoki poziom co ilustruje Rysunek nr 4.

W 2002 roku oceny dostarczania zimnej wody wahają się od 9,9 w dzielnicy nr XIII (Podgórze) do 6,3 w dzielnicy XVII (Grębałów). Rozpiętość ocen w komunikacji miejskiej obejmuje 8,5 dla dzielnicy VI (Bronowice) wobec 6,2 dla dzielnicy XVII (Grębałów).  Stosunkowo silnie zróżnicowane są oceny jakości ogrzewania z sieci miejskiej – od 9,3 w dzielnicy VI (Bronowice) do 5,9 w dzielnicy XII (Prokocim, Bieżanów).

 

2. Dostarczanie ciepła

2.1. Ocena jakości świadczonych usług i wizerunku MPEC S.A.

 

Około 72% ankietowanych czerpie ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. Reszta korzysta z innych źródeł.

Tabela 8. Źródło ogrzewania

 

1999

2000

2001

2002

Miejska sieć ciepłownicza (MPEC S.A.)

68,9%

69,9%

79,4%

71,7%

Inne źródło

31,1%

30,1%

20,6%

28,3%

 

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

 

Analiza analogicznych danych z lat ubiegłych wykazuje ciągłość – wzrost liczby gospodarstw domowych ogrzewanych z sieci miejskiej o około 1% rocznie (Wyniki z roku 2001 są w tym kontekście ewidentnie zawyżone, zapewne z powodu niedoreprezentowania w próbie mieszkańców domów wolno stojących).

 

Respondentów korzystających z usług Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej S.A. pytano, czy jakość usług świadczonych spełnia ich oczekiwania.

 

Tabela 9. Czy jakość usług MPEC S.A. spełnia oczekiwania

 

1999

2000

2001

2002

Zdecydowanie tak

18,4%

19,5%

21,1%

16,2%

Raczej tak

55,7%

58,4%

57,6%

60,2%

Raczej nie

18,1%

12,5%

12,8%

15,1%

Zdecydowanie nie

6,8%

2,7%

4,8%

5,4%

Nie wiem, trudno powiedzieć

1,0%

6,9%

3,7%

3,1%

 

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

 

Twierdząco odpowiedziało na to pytanie 76,4% ankietowanych. W ubiegłym roku analogiczny odsetek wynosił 78,7%, w roku 2000 – 77,9%,a w roku 1999 – 74,1% ocen pozytywnych. Pojawiające się różnice mieszczą się w granicach błędu statystycznego.

 

Kolejny element badania dotyczył identyfikacji mocnych i słabych stron MPEC S.A. Respondenci wybierali z przedstawionej im listy nie więcej niż pięć aspektów, które ich zdaniem stanowią mocne strony MPEC S.A. Następnie, wybierali z tej samej listy kolejnych pięć aspektów, będących – ich zdaniem – słabymi stronami Spółki.

Wśród zalet MPEC S.A. najwyżej ceniono: terminowość rozpoczynania (ok. 56% wskazań) i kończenia sezonu grzewczego (ok. 46% wskazań), właściwą temperaturę powietrza w mieszkaniach (ok. 36%) i bezawaryjność dostaw ciepła (ok.33%).

Tabela 10. Mocne strony MPEC S.A.

 

2001

2002

 

Liczba

% resp.

Liczba

% resp.

Termin rozpoczęcia sezonu grzewczego

299

41,5%

384

55,9%

Termin zakończenia sezonu grzewczego

297

41,3%

314

45,7%

Właściwa temperatura powietrza w mieszkaniu

286

39,7%

245

35,7%

Bezawaryjność dostarczania ciepła

283

39,3%

224

32,6%

Możliwość regulacji poszczególnych grzejników

227

31,5%

170

24,7%

Stałość temperatury w mieszkaniu (brak wahań)

223

31,0%

186

27,1%

Bezpieczeństwo instalacji grzewczej w porównaniu z innymi systemami

126

17,5%

159

23,1%

Funkcjonowanie automatyki pogodowej

70

9,7%

46

6,7%

System rozliczania za zużyte ciepło

49

6,8%

53

7,7%

Dbałość o środowisko naturalne

41

5,7%

44

6,4%

 

Do słabych stron zaliczano najczęściej: system rozliczania za zużyte ciepło (ok. 34%), koszt ogrzewania w porównaniu z innymi systemami (36%) oraz oszczędne przesyłanie ciepła (bez strat) i możliwość włączenia ogrzewania poza sezonem (po ok. 27% wskazań). W porównaniu z rokiem ubiegłym koszt ogrzewania wysunął się na czoło listy słabych stron.

Celem zbadania preferencji klientów  MPEC S.A. odnośnie najkorzystniejszych dla nich działań w sferze ciepłownictwa ankietowanych poroszono, by wybrali nie więcej niż trzy z przedstawionej im listy działań w tej sferze.

Tabela 11. Najkorzystniejsze dla mieszkańców działania w zakresie ciepłownictwa

 

1999

2000

2001

2002

Ocieplanie ścian budynku

43,7%

46,3%

53,1%

41,2%

Wprowadzenie indywidualnego rozliczenia za zużytą energię

58,8%

35,4%

48,4%

32,8%

Instalowanie zaworów termostatycznych

43,0%

17,1%

27,2%

18,4%

Poprawa czystości powietrza poprzez podłączenie kotłowni węglowych do miejskiej sieci ciepłowniczej

17,3%

35,1%

20,3%

28,0%

Przeprowadzenie kampanii informującej mieszkańców jak można zaoszczędzić na zużyciu energii cieplnej

7,9%

15,9%

19,8%

25,8%

Zmniejszenie strat ciepła w sieci podczas jego przesyłania

49,6%

2,7%

16,6%

31,8%

Doprowadzenie ciepłej wody użytkowej

6,3%

14,7%

12,3%

11,6%

Instalowanie automatyki pogodowej

12,2%

10,0%

9,1%

8,0%

Inne

3,3%

 

0,6%

2,9%

 

Najczęściej respondenci postulowali docieplenie ścian swoich budynków, oraz wprowadzenie indywidualnego rozliczania za zużytą energię. Wyraźnie częściej niż w roku ubiegłym respondenci postulowali poprawę czystości powietrza przez podłączenie kotłowni węglowych do miejskiej sieci ciepłowniczej.

2.2. Aspekty finansowe

Respondenci, których mieszkania ogrzewa Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. płacą miesięcznie za ogrzewanie przeciętnie 118 zł. Kwota ta jest wyższa od średniej kwot deklarowanych w roku ubiegłym o 6,54 zł.

Tabela 12. Opłaty za centralne ogrzewanie

Centralne ogrzewanie MPEC S.A.

1999

2000

2001

2002

Kwota (zł/mies.)

114,92

116,55

111,57

118,11

Procent dochodu

7,8%

8,3%

7,4%

7,5%

Zdecydowana większość (ok. 67%) respondentów nie wyraża gotowości do zaakcep-towania żadnej podwyżki. Osoby skłonne płacić więcej deklarują najczęściej podobnie jak w latach ubiegłych kwoty poniżej 3 zł (4,3% ankietowanych).

Tabela 13.  Stosunek respondentów do opłat za usługi MPEC S.A.

 

1999

2000

2001

2002

Ocena wielkości wydatku

MPEC S.A.

Mały

1,0%

0,4%

2,0%

1,7%

Przeciętny

5,0%

6,2%

14,0%

14,7%

Duży

93,0%

93,3%

83,9%

83,6%

Zgoda na podwyżkę

 

 

 

 

Nie

79,1%

84,0%

53,2%

66,9%

Tak

12,4%

9,4%

15,0%

9,2%

Nie wiem, trudno powiedzieć

8,5%

6,7%

31,8%

23,9%

 

2.3. Podsumowanie

Ocena jakości usług i preferencje klientów MPEC S.A

·        Około 72% ankietowanych gospodarstw domowych czerpie ciepło z miejskiej sieci ciepłowniczej. Analiza analogicznych danych z lat ubiegłych wykazuje wzrost liczby gospodarstw domowych ogrzewanych z sieci miejskiej o około 1% rocznie.

·        Jakość usług oferowanych przez MPEC S.A. spełnia oczekiwania 76,4% respondentów. W ubiegłym roku analogiczny odsetek wynosił 78,7%. (Różnice ocen mieszczą się w gra-nicach błędu statystycznego). Najwyższy odsetek zadowolonych z usług MPEC S.A. odnotowano w dzielnicach XV (Mistrzejowice) i XIV (Czyżyny) – ok.92%.

·        Około 65% respondentów których mieszkania ogrzewane są z sieci miejskiej nie odczuwało w ubiegłym sezonie grzewczym wahań komfortu cieplnego, zaś 31% deklaruje mniejsze lub większe wahania w tym zakresie.

 

·        Zapytani o zawiązane z ogrzewaniem działania mogące przynieść im korzyść respondenci najczęściej postulowali docieplenie ścian swoich budynków (41,2%), oraz wprowadzenie indywidualnego rozliczania za zużytą energię (32,8%). Postulaty te pozostają niezmiennie na czele listy od kilku lat.

·        Niemal połowa rozmówców nie potrafi wskazać systemu ogrzewania konkurencyjnego wobec MPEC S.A. Dalszych 20% uważa, że żaden z istniejących systemów nie stanowi konkurencji dla MPEC S.A.. Ok.13% ogółu rozmówców opowiedziało się za ogrze-waniem elektrycznym, 10% za ogrzewaniem gazowym etażowym. Ponad połowa zwolenników ogrzewania elektrycznego upatruje jego przewagę w wyższym komforcie, około 30% uważa, że jest ono tańsze. Niemal ¾ zwolenników ogrzewania gazowego etażowego uważa, że jest ono tańsze, ¼ sądzi, że zapewnia wyższy komfort.

·        Niski koszt, możliwość regulacji oraz bezpieczeństwo systemu to główne cechy idealnego systemu ogrzewania wskazywane przez rozmówców.

Wizerunek MPEC S.A.

·        Wśród zalet MPEC S.A. najwyżej ceniono: terminowość rozpoczynania (ok.56% wskazań) i kończenia sezonu grzewczego (ok. 46% wskazań), właściwą temperaturę powietrza w mieszkaniu (ok.36%) i bezawaryjność dostaw ciepła (ok. 33%). Hierarchia mocnych stron MPEC S.A. nie uległa istotnym zmianom w stosunku do roku ubiegłego. Do słabych stron zaliczano najczęściej: koszt ogrzewania w porównaniu z innymi systemami (36% wskazań), system rozliczania za zużyte ciepło (ok.34%) oraz oszczędne przesyłanie ciepła (bez strat) i możliwość włączenia ogrzewania także poza sezonem (po około 27% wskazań). W porównaniu z rokiem ubiegłym koszt ogrzewania wysunął się na czoło listy słabych stron.

·        Z jakąś informacją o MPEC S.A. zetknęło się 12% rozmówców, co stanowi zauważalny wzrost w stosunku do roku ubiegłego. Informację o MPEC S.A. respondenci czerpali z następujących źródeł: gazeta codzienna (40%) oraz broszurka dostarczana do domu (30%). Oba te źródła były też najczęściej wymieniane w zeszłym roku lecz w odwrotnej kolejności.

Aspekty finansowe

·        Za duże (większe niż przeciętne) uważa wydatki na ogrzewanie ok. 83% użytkowników ciepła z sieci MPEC S.A. Ich liczba nie uległa znaczącej zmianie w stosunku do roku ubiegłego. Wśród korzystających z innych źródeł ogrzewania analogiczny procent wyniósł 91% co stanowi wzrost o 3 pkt procentowych w stosunku do deklaracji z roku ubiegłego.

·        Zdecydowana większość (ok. 67%) respondentów nie wyraża gotowości do zaakcepto-wania żadnej podwyżki. Stanowi to wzrost w stosunku do roku ubiegłego o ok. 14 pkt. procentowych. Osoby skłonne płacić więcej deklarują najczęściej, podobnie jak w latach ubiegłych, kwoty poniżej 3 zł.


 

3. Dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków

 

3.1. Ocena jakości wody

 

Niemal wszyscy ankietowani czerpią wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Z innych źródeł korzysta tylko 0,5% ogółu gospodarstw objętych badaniem; 96% ankietowanych gospodarstw korzysta z miejskiej sieci kanalizacyjnej. Dziewięć na dziesięć osób nie korzystających z miejskiej sieci kanalizacyjnej chciałoby z niej korzystać, gdyby miały po temu możliwość.

Tabela 14. Źródło zimnej wody

 

1999

2000

2001

2002

Miejska sieć wodociągowa (MPWiK S.A.)

98,0%

98,4%

99,0%

99,5%

Inne źródło

2,0%

1,6%

1,0%

0,5%

 

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

 

Respondentów proszono o ocenienie szeregu kwestii szczegółowych związanych z ja-kością wody oraz jakością jej dostarczania. Zastosowano jedenastopunktową skalę ocen, na której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tabela 15 zawiera zesta-wienie średnich ocen.

Tabela 15. Woda i jej jakość (skala ocen 0 do 10)

 

1999

2000

2001

2002

Stałość dostaw (brak przerw)

8,92

9,07

9,47

9,07

Ciśnienie wody w sieci

8,70

8,86

8,97

8,86

Kolor (przejrzystość)

6,69

7,12

7,21

6,81

Zapach wody

6,10

6,86

6,62

6,23

Smak

5,32

6,14

5,88

5,57

Zarówno hierarchia jak i wysokość ocen różnych aspektów dostarczania zimnej wody nie zmieniły się w stosunku do lat ubiegłych; nadal najwyżej oceniane są stałość dostaw i ciśnienie wody w sieci. Oceny przejrzystości, zapachu i smaku wody są jednak w tym roku nieco niższe aniżeli w roku ubiegłym. W żadnej z dzielnic oceny te nie są znacząco niższe niż w pozostałych.

3.2. Świadomość ekologiczna i chęć oszczędzania

 

Stosując już inną — pięciopunktową — skalę ocen, proszono ankietowanych o odpo-wiedź na pytanie, jak duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców Krakowa stano-wią ścieki spływające z miasta.

 

Tabela 16. Jak duże zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców
stanowią ścieki

 

1999

2000

2001

2002

Bardzo duże

35,1%

34,5%

40,2%

33,7%

Raczej duże

48,1%

47,1%

38,1%

42,8%

Raczej małe

8,4%

7,5%

7,3%

10,8%

Bardzo małe

1,5%

1,2%

1,7%

2,9%

Ścieki w ogóle nie stanowią zagrożenia

0,7%

0,9%

2,4%

3,0%

Nie wiem trudno powiedzieć

6,2%

8,8%

10,3%

6,8%

 

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

 

Około 77% ankietowanych uznaje, że zagrożenie ze strony ścieków jest bardzo duże lub raczej duże. W ubiegłym roku analogiczny odsetek był taki sam (78%).

W ostatnim pytaniu bloku poświęconego kwestiom związanych z dostarczaniem zimnej wody i odprowadzaniem ścieków,  pytano respondentów czy planują w najbliższym roku podjęcie któregoś z wymienionych poniżej kroków w celu zmniejszenia zużycia wody w swoim gospodarstwie domowym.

 

Tabela 17. Gotowość oszczędzania wody

 

1999

2000

2001

2002

Nie planujemy takich kroków

70,8%

63,9%

69,3%

68,6%

Instalacja wodomierza

17,4%

19,6%

13,4%

10,6%

Zmniejszenie zużycia wody do celów gospodarczych (mycie naczyń, podlewanie ogródka, itp.)

7,5%

9,5%

11,0%

10,6%

Naprawa cieknących urządzeń wodnych w mieszkaniu

4,5%

3,3%

5,7%

7,7%

Zakup nowych wodo­oszczędnych urządzeń (pralka, piecyk gazowy)

3,6%

4,3%

4,0%

3,7%

Zmniejszenie liczby kąpieli

0,9%

4,9%

2,7%

3,1%

Inne

0,2%

0,3%

0,3%

0,4%

 

 

Ponad dwie trzecie (68,6%) ankietowanych nie zamierza podjąć żadnych specjalnych kroków zmierzających do oszczędzania wody. Z pozostałej grupy najwięcej, bo 10,6% nosi się z zamiarem instalacji wodomierza. Liczba tych osób widocznie spada (17,4% w 1999 roku, 19,6% w 2000 roku, 13,4% - w 2001 roku i 10,6% - obecnie). Od roku ubiegłego nieco wzrosła gotowość do oszczędzania przez ograniczenie zużycia wody do celów gospodarczych i naprawę cieknących urządzeń (łącznie 12% w 1999 r., 12,8% w 2000 r., 16,7% w 2001 r. i 18,3% obecnie).


 

3.3. Aspekty finansowe

Średnia deklarowanych miesięcznych opłat za wodę i odprowadzanie ścieków wynosi 66,79 zł, co stanowi wzrost w stosunku do roku 2001 o 11,16 zł.

Tabela 18. Opłaty za zimną wodę i ścieki

Zimna woda i ścieki

1999

2000

2001

2002

Kwota (zł/mies.)

45,36

50,68

55,63

66,79

Procent dochodu

2,9%

3,4%

3,6%

4,1%

Około 55% ankietowanych nie wyraża gotowości ponoszenia jakichkolwiek dodat-kowych kosztów. Procent ten jest znacznie wyższy niż w 2001 roku, prawie taki sam jak w 1999 r. Trzeba jednak zauważyć, że ów wzrost jest spowodowany również przez zmniej-szenie się liczby niezdecydowanych - ilustruje to Tabela 19.

 

Tabela 19. Stosunek respondentów do opłat za wodę i ścieki

 

1999

2000

2001

2002

Ocena wielkości wydatku

 

MPWiK

S.A. 

 

Mały

26,0%

26,4%

15,8%

10,3%

Przeciętny

39,0%

36,8%

43,6%

42,8%

Duży

35,0%

36,7%

40,7%

46,9%

Zgoda na podwyżkę

 

 

 

 

Nie

36,4%

53,2%

36,5%

54,9%

Tak

54,3%

36,6%

40,5%

26,2%

Nie wiem, trudno powiedzieć

9,3%

10,2%

23,1%

18,9%

 

3.4. Podsumowanie

Korzystanie z usług MPWiK S.A. i preferencje klientów

 

·        Niemal wszyscy ankietowani czerpią wodę z miejskiej sieci wodociągowej. Z innych źródeł korzysta tylko 0,5 % ogółu gospodarstw objętych badaniem.

 

·        Wodomierz posiada około 54% gospodarstw domowych objętych badaniem, co stanowi wzrost o ok. 4 pkt. procentowych w stosunku do roku ubiegłego.

·        Podobnie jak w roku ubiegłym ok. 69% rozmówców nie planuje podjęcia żadnych kroków oszczędnościowych. Ok. 11% ogółu deklaruje chęć założenia wodomierza .

·        Około 96% ankietowanych gospodarstw korzysta z miejskiej sieci kanalizacyjnej. 86% gospodarstw nie korzystających dotychczas z miejskiej sieci kanalizacyjnej chciałoby z niej korzystać.

 

·        Około 77% ankietowanych uznaje, że zagrożenie dla środowiska i zdrowia mieszkańców ze strony ścieków jest bardzo duże lub raczej duże. Odsetek ten nie uległ zmianie w stosunku do roku ubiegłego.

Ocena jakości usług MPWiK S.A.

·        Zarówno hierarchia jak i wysokość ocen różnych aspektów dostarczania zimnej wody, nie zmieniły się w stosunku do roku ubiegłego; nadal najwyżej oceniane są: stałość dostaw (9,07 na skali 10-cio punktowej) i ciśnienie wody w sieci (8,86 na skali 10-cio punktowej). Najniżej oceniono zaś smak (5,57 na skali 10-cio punktowej) i zapach wody (6,23).

Dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków – aspekty finansowe

·        Ok. 47% respondentów uważa, że opłaty za dostarczanie zimnej wody i odprowadzanie ścieków stanowią duży (spory + duży + bardzo duży) wydatek w ich budżecie domowym. W roku ubiegłym analogiczny odsetek wynosił 41%.

·        Około 55% respondentów  nie wyraża zgody na jakąkolwiek podwyżkę cen za dostar-zanie zimnej wody. Rozmówcy, którzy skłonni byliby zaakceptować podwyżkę deklarują najczęściej (ok.25%) kwoty poniżej 3 zł miesięcznie.

 

4. Komunikacja miejska

Prezentowane poniżej wyniki badań odzwierciedla, jak zaznaczono we wstępie, sytuację gospodarstw rodzinnych i nie obejmuje wszystkich klientów MPK S.A. w Krakowie, którymi są mieszkańcy całej aglomeracji oraz osoby odwiedzające Miasto.

4.1. Korzystanie z komunikacji miejskiej

 

Korzysta ze środków komunikacji miejskiej 85% ankietowanych. Blisko połowa z nich  — codziennie. W stosunku do ubiegłego roku nastąpił wzrost o ok. 5 pkt. procen-towych.

 

Tabela 20. Częstość korzystania z komunikacji miejskiej

 

1999

2000

2001

2001

Codziennie

42,2%

37,3%

39,0%

40,2%

Kilka razy w tygodniu

19,6%

20,2%

20,5%

20,4%

Kilka razy w miesiącu

17,0%

17,1%

15,1%

16,1%

Rzadziej niż raz w miesiącu

5,6%

5,3%

4,7%

8,1%

W ogóle nie korzystam z autobusów / tramwajów

15,6%

20,1%

20,7%

15,2%

 

100,0%

100,0%

100,0%

100,0%

Respondentów  proszono  o   wymienienie  numerów   linii   tramwajowych   i autobu-sowych, z których korzystają najczęściej. Tabele 21 i 22 zawierają wymieniane przez ankietowanych numery linii, zestawione według malejącej liczby wskazań.


Tabela 21. Najbardziej popularne linie tramwajowe

 

1999

2000

2001

2002

13

20,4%

14,5%

19,4%

21,3%

4

26,2%

23,2%

29,4%

21,2%

3

17,5%

15,6%

13,6%

16,4%

8

18,4%

16,8%

17,4%

15,5%

 9

13,5%

12,2%

12,6%

14,6%

24

0,0%

0,4%

15,4%

14,5%

22

12,5%

11,6%

11,8%

14,3%

14

6,2%

3,3%

2,7%

11,5%

5

10,4%

16,0%

11,3%

10,4%

19

9,2%

8,9%

9,0%

10,1%

Tabela 22. Najbardziej popularne linie autobusowe

 

1999

2000

2001

2002

128

12,8%

10,0%

8,9%

12,2%

139

17,8%

10,0%

12,2%

12,1%

173

7,8%

7,0%

6,4%

9,1%

184

9,3%

5,6%

5,1%

8,3%

164

8,7%

8,5%

5,6%

7,7%

144

4,1%

5,1%

5,3%

7,0%

124

7,4%

8,7%

7,6%

6,8%

132

8,2%

5,4%

7,9%

6,3%

130

5,2%

4,9%

3,9%

5,9%

174

6,8%

3,2%

5,1%

5,9%

Na podkreślenie zasługuje znaczący wzrost popularności linii tramwajowej „14”, nieco mniejszy wzrost popularności linii „3”, „9” i „22” oraz spadek popularności linii tramwajowej nr ”4”. W przypadku linii autobusowych znacząco wzrosła popularność linii „184”, „128”, „173” i „164”.

4.2. Potrzeba nowych linii

Ankietowanych pytano, czy widzą potrzebę uruchomienia jakichś nowych linii komunikacyjnych.

Tabela 23. Potrzeba nowych linii komunikacyjnych

 

2001

2002

Tak, widzę potrzebę nowej linii tramwajowej

8,4%

5,50%

Tak, widzę potrzebę nowej linii autobusowej

14,0%

15,00%

Nie widzę potrzeby nowej linii

61,0%

55,40%

Nie wiem trudno powiedzieć

16,6%

24,10%

 

Około 5,5% respondentów chciało uruchomienia nowych linii tramwajowych, a 15% – linii autobusowych. W przypadku linii tramwajowych odsetek widzących potrzebę nowej linii zmniejszył się w stosunku do roku ubiegłego o ok. 3 pkt. procentowe.

4.3. Rodzaje kupowanych biletów

W celu jak najrzetelniejszego określenia obciążenia budżetów gospodarstw domowych wydatkami na komunikację miejską, respondentów proszono o podanie kwot wydawanych przez różnych członków ich gospodarstw domowych na bilety wymienionych w tabeli typów. W zestawieniu przedstawiono średnie kwot wydawanych miesięcznie na bilety każdego z typów liczone z uwzględnieniem wszystkich gospodarstw.

Tabela 24. Kupowane bilety

 

2000

 

2001

 

2002

 

Typ biletu

gosp. dom.

%

gosp. dom.

%

gosp. dom.

%

Jednorazowe

18,7

50,6%

20,69

50,0%

18,69

51,2%

Miesięczne

27,4

40,4%

33,78

46,0%

52,5

60,2%

Półroczne

2,5

6,2%

1,47

6,0%

-

-

Kwartalne

2,3

6,0%

2,26

4,0%

-

-

Semestralne

1,7

5,0%

1,99

4,0%

-

-

Godzinne

1,2

4,1%

0,87

2,0%

2,13

6,3%

Tygodniowe

1,2

3,2%

0,43

2,0%

1,29

3,8%

Całodzienne

0,6

2,2%

0,5

1,0%

-

-

Roczne

0,7

1,4%

0,38

1,0%

-

-

Rodzinne

0

0,1%

0,08

0,0%

0

0,0%

Nocne

-

0,0%

-

-

0,31

0,5%

 

56,3

 

62,45

 

74,61

 

 

Dwa rodzaje biletów bezapelacyjnie dominują w zestawieniu: bilety jednorazowe, kupowane w 51,2%  objętych badaniami gospodarstw domowych i bilety miesięczne, które kupują członkowie 60,2% gospodarstw domowych. Z danych prezentowanych w powyższej tabeli wynika, iż w stosunku do roku ubiegłego liczba gospodarstw domowych korzystających z biletów miesięcznych (okresowych) ponownie wzrosła aż o 14,2 pkt. procentowego. Do prawidłowego porównania udziału gospodarstw domowych korzystających z biletów miesięcznych w 2002 roku, ich liczbę należałoby odnieść do korzystających w 2001 roku ze wszystkich biletów okresowych. Wtedy zauważalny będzie spadek ich udziału o prawie 1 pkt procentowy.

 

4.4. Ocena jakości komunikacji

Respondentów proszono o ocenę wielu szczegółowych aspektów funkcjonowania komunikacji miejskiej. Tak jak w innych pytaniach, zastosowana została skala jedenasto-stopniowa, na której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tabela 25 prezentuje średnie ocen w odniesieniu do komunikacji autobusowej.


Tabela 25. Oceny komunikacji autobusowej (skala 0 do 10)

 

1999

2000

2001

2002

Dostępność rozkładu jazdy na przystanku

7,94

8,16

8,15

8,26

Czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii)

8,47

8,50

8,43

8,25

Dogodność rozmieszczenia przystanków

7,84

8,18

8,28

8,00

Czytelność oznaczenia trasy przejazdu

7,52

8,03

7,89

7,89

Częstotliwość kursowania w dni powszednie

7,33

7,68

7,66

7,81

Poziom ogrzewania wnętrza

6,81

7,38

6,99

7,57

Częstotliwość kursowania w godzinach szczytu

7,00

7,31

7,45

7,09

Szybkość przemieszczania się

6,16

6,20

6,97

7,04

Dogodność połączeń (łatwość przemieszczania się na dłuższych trasach bez przesiadek)

6,77

7,24

7,39

7,01

Czystość pojazdów

6,41

7,03

6,98

6,90

Komfort oczekiwania na przystanku (zadaszenie, miejsca do siedzenia)

6,38

6,91

6,55

6,88

Możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem

4,96

5,19

4,94

6,31

Dostępność informacji na temat przesiadek

5,81

6,78

6,39

6,31

Punktualność kursowania (zgodność z rozkładem)

7,08

7,08

7,50

4,91

Częstotliwość kursowania w nocy

4,64

4,25

3,69

3,88

W odniesieniu do komunikacji autobusowej najwyżej oceniono: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dostępność rozkładu jazdy na przystanku oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Najniżej zaś oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, punktualność kursowania (zgodność z rozkładem) oraz wentylację wnętrza pojazdu. Znaczącej poprawie uległa ocena możliwości jazdy nie zatłoczonym pojazdem (z 4,94 do 6,31 na skali 10-cio punktowej). Istotnemu pogorszeniu uległa natomiast ocena punktualności kursowania ( z 7,50 do 4,91 na skali 10-cio punktowej).

Tabela 26 zawiera średnie, analogicznych jak poprzednio, ocen dotyczących komuni-kacji tramwajowej.

Tabela 26. Oceny komunikacji tramwajowej (skala 0 do 10)

 

1999

2001

2001

2002

Dogodność rozmieszczenia przystanków

8,05

8,37

8,47

8,38

Czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii)

8,42

8,41

8,74

8,28

Dostępność rozkładu jazdy na przystanku

8,17

8,21

8,34

8,27

Częstotliwość kursowania w dni powszednie

7,68

7,88

8,15

8,26

Czytelność oznaczenia trasy przejazdu

8,04

8,25

8,48

8,24

Punktualność kursowania (zgodność z rozkładem)

7,65

7,54

8,00

7,86

Częstotliwość kursowania w godzinach szczytu

7,43

7,60

8,01

7,53

Szybkość przemieszczania się

7,16

7,27

7,62

7,44

Dogodność połączeń (łatwość przemieszczania się na dłuższych trasach bez przesiadek)

7,05

7,35

7,74

7,43

Komfort oczekiwania na przystanku (zadaszenie, miejsca do siedzenia)

6,66

6,94

7,02

7,09

Czystość pojazdów

6,43

6,82

7,02

6,92

Poziom ogrzewania wnętrza

6,56

7,05

6,79

6,78

Częstotliwość kursowania w niedziele i święta

6,26

6,54

6,77

6,78

Możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem

5,59

5,34

5,34

5,41

Częstotliwość kursowania w nocy

3,72

3,84

3,48

3,13

W odniesieniu do komunikacji tramwajowej respondenci najwyżej ocenili: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dogodność rozmieszczenia przystanków oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii).

 

Relatywnie najniżej oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, bezpieczeństwo osobiste pasażerów zwłaszcza w godzinach nocnych oraz możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem. Zauważalnej poprawie uległa ocena kompetencji i kultury świadczenia usług przez motorniczych (z 6,29 do 7,79 na 10-cio punktowej skali). Hierarchia pozostałych ocen nie uległa przy tym istotnym zmianom w stosunku do zeszłego roku.

 

W Tabeli 27 przedstawiono ocenę dwóch aspektów dotyczących komunikacji miejskiej, bez rozróżnienia na autobusy i tramwaje.

Tabela 27. Autobusy i tramwaje. Oceny (skala 0 do 10)

Komunikacja miejska

1999

2000

2001

2002

Dostępność informacji o rodzajach biletów i ich cenach

7,80

8,03

8,25

8,14

Łatwość zakupu odpowiedniego biletu

8,11

8,11

8,13

7,81

 

Zarówno łatwość zakupu odpowiedniego biletu, jak dostępność informacji o rodzajach biletów oceniono bardzo wysoko. Poziom ocen nie uległ istotnym zmianom.

 

4.5. Preferencje w dziedzinie inwestycji komunikacyjnych

 

Ankietowanych proszono o zaznaczenie nie więcej niż dwu z przedstawionej listy możliwości i wskazanie, na które z inwestycji komunikacyjnych Władze Miasta powinny przeznaczyć większość pieniędzy, którymi dysponują w dziedzinie komunikacji. Respondentom zwracano uwagę, że wydanie pieniędzy na jedne inwestycje powoduje zmniejszenie wydatków na inne.

 

Tabela 28. Priorytety inwestycji komunikacyjnych

 

2000

2001

2002

Budowa wydzielonych pasów ruchu przyspieszających przejazd komunikacją miejską

67,3%

68,4%

67,2%

Zintegrowany system łączący sieć komunikacji miejskiej oraz istniejącą sieć kolejową dla potrzeb obsługi komunikacyjnej miasta (m.in. połączenie z lotniskiem, Skawiną, Wieliczką

29,5%

34,9%

35,9%

 Zakup nowych tramwajów

23,0%

29,3%

31,4%

 Zakup nowych autobusów

17,5%

22,3%

21,1%

 Inne

4,4%

1,8%

3,1%

 

Podobnie jak w ubiegłym roku, najpowszechniej respondenci opowiadają się za budową wydzielonych pasów ruchu, przyspieszających przejazd komunikacją miejską. Na inwestycję tę wskazuje aż 67,2% ankietowanych. Poparcie dla pozostałych inwestycji jest wyraźnie mniejsze, przy czym warto zauważyć jego wzrost w stosunku do roku ubiegłego.            Budowa wydzielonych pasów ruchu jest dla respondentów głównym priorytetem we wszystkich dzielnicach.

4.6. Aspekty finansowe

Według deklaracji respondentów, ich gospodarstwa domowe wydają na komunikację miejską średnio 89,24 zł miesięcznie, co stanowi wzrost w stosunku do 2001 roku o 12,33 zł. W ubiegłych latach wydatki te wynosiły: 2001 r. – 76,91 zł, 2000 r. – 70,17 zł; 1999 r. – 65,96 zł miesięcznie.

 

Tabela 29. Opłaty za komunikację miejską

 

Komunikacja miejska

1999

2000

2001

2002

Kwota (zł/mies.)

65,96

70,17

76,91

89,24

Procent dochodu

4,3%

4,7%

5,0%

5,4%

 

Dla 44,5% respondentów wydatki na cele komunikacyjne stanowią duży – większy niż przeciętny – wydatek (1999 r. – 36%; 2000 r. – 43%; 2001 r. – 46,1%). Około 38% ankietowanych ocenia wydatki jako przeciętne (1999 r. – 32%; 2000 r. – 30,7%; 2001 r. – 31,6%). Małe (mniejsze niż przeciętne) są wydatki na komunikację dla 18,1% ankietowanych (1999 r. – 32%; 2000 r. – 26,3%; 2001 r. – 22,2%). Wyraźnie widać, że subiektywne obciążenie budżetów domowych Krakowian wydatkami na komunikację rośnie. Respondentów pytano, jakie zwiększenie miesięcznych wydatków na komunikację miejską byliby skłonni zaakceptować wiedząc, że uzyskane w ten sposób środki zostaną przeznaczone np. na wydzielenie osobnych pasów ruchu, które pozwolą zwiększyć prędkość przejazdu i punktualność komunikacji miejskiej. Około 64% respondentów odpowiada, że nie jest skłonne ponosić żadnych dodatkowych wydatków. Procent ten jest większy niż w roku ubiegłym, kiedy wynosił 55,3%. Ci co skłonni byliby zaakceptować podwyżkę, deklarują najczęściej kwotę poniżej 3 zł miesięcznie (9,5% ogółu). Wydaje się, że respondenci z jednej strony coraz wyraźniej widzą potrzebę zwiększenia wydatków na komunikację, z drugiej zaś maleje ich gotowość do ponoszenia coraz większych kosztów.

 

Tabela 30. Stosunek respondentów do cen biletów MPK S.A.

 

1999

2000

2001

2002

Ocena wielkości wydatku

MPK S.A.

Mały

32,0%

26,3%

22,2%

18,1%

Przeciętny

32,0%

30,7%

31,6%

37,3%

Duży

36,0%

43,0%

46,1%

44,6%

Zgoda na podwyżkę

 

 

 

 

Nie

54,8%

63,5%

55,3%

63,8%

Tak

32,0%

23,1%

15,4%

14,9%

Nie wiem, trudno powiedzieć

13,2%

13,5%

29,4%

21,3%

 


 

4.7. Podsumowanie

Korzystanie z komunikacji miejskiej i preferencje pasażerów

·        Korzystanie ze środków komunikacji miejskiej deklaruje ok. 85% respondentów (w tym codziennie 40%). Odsetek ten stanowi wzrost w stosunku do ubiegłego roku o ok.6 pkt. procentowych.

·        15% respondentów postuluje wprowadzenie nowej linii autobusowej, 5,5% chciałoby nowej linii tramwajowej. W przypadku tramwajów odsetek widzących potrzebę nowej linii zmniejszył się w stosunku do roku ubiegłego o około 3 pkt. procentowych. Aż 42% ankietowanych mieszkańców dzielnicy XII (Prokocim, Bieżanów) postuluje wprowadzenie nowej linii autobusowej. Potrzebę nowej linii autobusowej zgłasza też znaczna część mieszkańców dzielnic: X (Swoszowice) – ok. 37%, IX Łagiewniki – ok. 36%, oraz po około 27% z dzielnicy XIV (Czyżyny) i VI (Bronowice). Postulatów wprowadzenia nowych linii tramwajowych zgłoszono znacznie mniej, relatywnie najwięcej w dzielnicy: XI (Wola Duchacka) - 22% i XIII (Podgórze) – 19%.

·        Preferencje respondentów odnośnie inwestycji komunikacyjnych nie uległy zmianie w stosunku do lat poprzednich. Nadal największym poparciem cieszy się budowa wydzielonych pasów ruchu – 67%.

Ocena aspektów funkcjonowania komunikacji miejskiej

·        W odniesieniu do komunikacji tramwajowej respondenci najwyżej ocenili: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dogodność rozmieszczenia przystanków oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Relatywnie najniżej oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, bezpieczeństwo osobiste pasażerów zwłaszcza w godzinach nocnych oraz możliwość jazdy nie zatłoczonym pojazdem. Zauważalnej poprawie uległa ocena kompetencji i kultury świadczenia usług przez motorniczych (z 6,29 do 7,79 na 10-cio punktowej skali). Hierarchia pozostałych ocen nie uległa przy tym istotnym zmianom w stosunku do zeszłego roku.

 

·        W odniesieniu do komunikacji autobusowej najwyżej oceniono: czytelność i łatwość zrozumienia rozkładu jazdy na przystanku, dostępność rozkładu jazdy na przystanku oraz czytelność numeru pojazdu (łatwość rozpoznania numeru linii). Najniżej zaś oceniono: częstotliwość kursowania w nocy, punktualność kursowania (zgodność z rozkładem) oraz wentylację wnętrza pojazdu. Znaczącej poprawie uległa ocena możliwości jazdy nie zatłoczonym pojazdem (z 4,94 do 6,31 na skali 10-cio punktowej). Istotnemu pogorszeniu uległa natomiast ocena punktualności kursowania ( z 7,50 do 4,91 na skali 10-cio punkto-wej).

 

·        Zarówno łatwość zakupu odpowiedniego biletu, jak dostępność informacji o rodzajach biletów oceniono wysoko, poziom ocen nie uległ istotnym zmianom w stosunku do ubiegłego roku.


 

Komunikacja miejska – aspekty finansowe

·        Dwa rodzaje biletów są wyraźnie preferowane przez pasażerów: bilety miesięczne, kupowane przez 60% gospodarstw domowych objętych badaniem i bilety jednorazowe, kupowane przez 51% ogółu gospodarstw domowych.

·        44,5% respondentów ocenia, że koszt komunikacji miejskiej stanowi więcej niż przeciętny (bardzo duży + duży + spory) wydatek w ich budżecie. Odsetek ten jest nieznacznie niższy niż w roku ubiegłym.

·        63,8% respondentów nie jest skłonnych do ponoszenia zwiększonych wydatków na komunikację, nawet gdyby uzyskane środki miały służyć poprawie prędkości przejazdu, czy też zwiększeniu punktualności komunikacji miejskiej.

 

5. Wywóz i składowanie odpadów komunalnych

5.1. Ocena jakości usuwania odpadów

 

Podobnie jak w roku ubiegłym 76,5% respondentów deklaruje, że odpady w miejscu ich zamieszkania usuwane są przez Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o. o.

Tabela 31. Firma wywożąca odpady

 

1999

2000

2001

2002

Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o.

75,8%

77,5%

76,8%

76,5%

Inna firma

14,1%

9,0%

8,2%

15,6%

Nie wiem trudno powiedzieć

10,1%

13,4%

15,0%

7,9%

 

100,0%

99,9%

100,0%

100,0%

 

W stosunku do lat poprzednich zmniejszyła się znacząco liczba osób nie wiedzących jaka firma usuwa odpady z ich budynku. Tym niemniej, analiza innych wypowiedzi respondentów wskazuje, iż deklaracje odnośnie firmy obsługującej daną posesję niekoniecznie są zgodne z rzeczywistością. Tak więc należy zachować ostrożność przy interpretacji wyników opartych na tychże deklaracjach.

 

Respondentów deklarujących, że odpady z ich posesji usuwa MPO Sp. z o.o. proszono o ocenę kilku kwestii szczegółowych, związanych z usuwaniem odpadów w zamieszkiwanym przez nich budynku. Zastosowano skalę jedenastopunk-tową, w której zero odpowiada ocenie najniższej, a dziesięć — najwyższej. Tym samym, średnie ocen większe od 5 odpowiadają przewadze ocen pozytywnych, a mniejsze odwrotnie – przewadze ocen negatywnych. W Tabeli 32 zestawiono średnie ocen dla trzech  kolejnych lat.


 

Tabela 32. Ocena jakości usuwania odpadów komunalnych (skala 0 do 10)

 

1999

2000

2001

2002

Częstotliwość opróżniania pojemników przy budynku

7,57

8,14

8,31

8,48

Liczba pojemników przy budynku

7,63

8,1

8,22

8,28

Utrzymanie czystości ulic w centralnych rejonach miasta

5,48

6,71

6,11

6,44

Częstotliwość opróżniania ulicznych koszy na odpady

5,57

6,65

6,24

6,27

Częstotliwość opróżniania pojemników do segregacji odpadów

3,04

5,67

6,75

5,15

Dogodność położenia najbliższych pojemników do segregacji odpadów (szkło, papier, metal)

2,13

2,38

3,87

3,95

 

Bardzo dobrze (a przy tym minimalnie lepiej niż w roku ubiegłym) oceniono zarówno liczbę pojemników przydomowych, jak częstotliwość ich opróżniania. Częstotliwość opróżniania ulicznych koszy na odpady, oraz utrzymanie czystości ulic w centralnych rejonach miasta budzi sporo zastrzeżeń, jednak nie jest to domeną MPO Sp. z o.o. Zaznaczył się wyraźny spadek oceny częstotliwości opróżniania pojemników do segregacji odpadów. Natomiast dogodność ich położenia jest bardzo daleka w dalszym ciągu od ocen pozytywnych.

Po raz pierwszy, od początku realizowania niniejszych badań, w 2002 roku rozmówców poproszono o dokonanie oceny czystości różnych części Krakowa na skali 10-cio punktowej, gdzie zero oznacza ocenę najniższą, a dziesięć ocenę najwyższą

 

Tabela 33. Ocena czystości różnych części miasta (skala ocen od 0 do10)

 

Średnia

Liczba

Stare Miasto, w obrębie Plant

6,65

N=921

Dzielnica / okolica Pana / Pani mieszkania

6,23

N=997

Na obrzeżach Krakowa

4,42

N=858

Czystość Starego Miasta i swojej własnej dzielnicy zamieszkania rozmówcy ocenili na podobnym poziomie – kolejno 6,65 i 6,23 na skali 10-cio punktowej. Czystość na obrzeżach miasta oceniono relatywnie niżej – 4,42 na skali 10-cio punktowej

 

5.2. Aspekty finansowe

Przeciętna miesięczna opłata za wywóz odpadów, niezależnie od tego, jaką firmę ankietowani wymieniali jako obsługującą ich posesję, wyniosła 13,84 zł.

Tabela 34. Opłaty za usuwanie odpadów komunalnych

Usuwanie odpadów

1999

2000

2001

2002

Kwota (zł/mies.)

10,89

11,38

12,27

13,84

Procent dochodu

0,70%

0,78%

0,78%

0,81%

Około 44% ankietowanych obsługiwanych – jak odpowiedzieli – przez MPO Sp.z o. o. uważa koszt wywózki odpadów za niewielki wydatek (mniejszy niż przeciętny). Wśród osób obsługiwanych przez inną firmę analogiczny odsetek jest nieznacznie wyższy i wynosi ok. 51%. W ubiegłym roku za mały uważało ten koszt 53,4% obsługiwanych przez MPO Sp. z o.o. i 60% obsługiwanych przez inne firmy, a dwa lata temu 62,6% obsługiwanych przez MPO Sp. z o. o. i 53,4% obsługiwanych przez inne firmy. Poczucie obciążenia opłatami z tytułu wywózki odpadów w przypadku MPO Sp. z o. o. wykazuje niewielki, ale stały wzrost.  W roku bieżącym, relatywnie zmniejszyło się nieco poczucie obciążenia opłatami pobiera-nymi przez inne firmy.

 

Tabela 35. Stosunek respondentów do opłat za wywóz odpadów

 

1999

2000

2001

2002

Ocena wielkości wydatku

MPO Sp. z o. o.

Mały

65,0%

62,6%

53,4%

43,70%

Przeciętny

29,0%

26,6%

35,9%

43,40%

Duży

6,0%

10,8%

10,7%

12,90%

Zgoda na podwyżkę

 

 

 

 

Nie

28,6%

48,7%

36,5%

46,1%

Tak

64,3%

41,2%

42,2%

38,4%

Nie wiem, trudno powiedzieć

7,1%

10,1%

21,4%

15,5%

5.3. Podsumowanie

Ocena aspektów pracy MPO Sp. z o. o.

·        Podobnie jak w roku ubiegłym 76,5% respondentów deklaruje, że odpady w miejscu ich zamieszkania usuwane są przez MPO Sp. z o. o. W stosunku do lat poprzednich zmniej-szyła się znacząco liczba osób nie wiedzących jaka firma usuwa odpady w ich budynku.

·        Podobnie jak w latach ubiegłych najwyżej oceniono: częstotliwość opróżniania pojemników przy budynku (8,48 na skali 10-cio punktowej) oraz liczbę pojemników przy budynku (8,28 na skali 10-cio punktowej). Najniższą ocenę otrzymała dogodność położenia najbliższych pojemników do segregacji odpadów (3,95 na skali 10-cio punktowej). W całej hierarchii ocen nie odnotowano istotnych zmian w stosunku do roku poprzedniego.

·        Spośród różnych aspektów składających się na funkcjonowanie MPO Sp. z o. o. rela-tywnie najniżej oceniono poziom hałasu przy opróżnianiu pojemników (6,85 na skali 10-cio punktowej). Wszystkie pozostałe aspekty w tym także poziom stosowanych cen oceniono bardzo wysoko, oceny w granicach 8 pkt. na skali 10-cio punktowej.

 

 

 

Wizerunek MPO Sp. z o. o.

·        Za najkorzystniejsze dla klientów uznano następujące cechy przedsiębiorstwa: profe-sjonalne wykonywanie usług (39%) i stabilną pozycję w branży (ok. 37%). Te cechy uznać więc można za mocne strony wizerunku Firmy w świadomości mieszkańców

·        W świadomości mieszkańców Krakowa nie zdołały jeszcze w pełni zaistnieć podejmowane przez MPO Sp. z o.o. działania promocyjne, takie jak np. strona internetowa, czy maskotka Firmy stanowiąca zarazem logo segregacji odpadów. Choć stronę internetową MPO Sp. z o.o. zna jedynie 2% respondentów przy czym około 28% z nich nie posiada dostępu do internetu, to biorąc pod uwagę, że została ona uruchomiona  od marca 2002 roku, stopień jej znajomości wydaje się relatywnie wysoki.

·        Spośród akcji ekologicznych w których uczestniczy MPO Sp. z o. o. szerzej znane respondentom są jedynie Dni Ziemi (21%), jednakże uczestniczyło w nich jedynie 6% rozmówców. Działalność proekologiczna w szkołach znana jest 12% respondentów. Znajomość pozostałych akcji nie przekracza kilku procent.

Usuwanie odpadów – aspekty finansowe

·        Przeciętna miesięczna opłata za wywóz odpadów, niezależnie od tego, jaką firmę ankietowani wymieniali jako obsługującą ich posesję, wyniosła 13,84 zł., co oznacza wzrost w stosunku do roku ubiegłego o 1,57 zł.

·        Około 13% respondentów obsługiwanych przez MPO Sp. z o. o. uważa, że wynikające stąd obciążenie jest duże (spore + duże + bardzo duże). W roku ubiegłym odsetek ten wynosił ok. 11%. Dla klientów obsługiwanych przez inną firmę analogiczny odsetek wynosi ok. 16%.

·        46,1% ogółu rozmówców odmawia zgody na jakąkolwiek podwyżkę opłaty za wywóz odpadów, co stanowi wzrost o ok. 10 pkt. procentowych w stosunku do roku ubiegłego. Wśród tych którzy skłonni byliby płacić więcej przeważa akceptacja podwyżki poniżej 3 zł miesięcznie (aż 30,8% ankietowanych).